array:24 [
  "pii" => "S0211699519301596"
  "issn" => "02116995"
  "doi" => "10.1016/j.nefro.2019.07.004"
  "estado" => "S300"
  "fechaPublicacion" => "2020-09-01"
  "aid" => "657"
  "copyrightAnyo" => "2019"
  "documento" => "simple-article"
  "crossmark" => 0
  "licencia" => "http://creativecommons.org/licenses/by-nc-nd/4.0/"
  "subdocumento" => "cor"
  "cita" => "Nefrologia. 2020;40:566-8"
  "abierto" => array:3 [
    "ES" => true
    "ES2" => true
    "LATM" => true
  ]
  "gratuito" => true
  "lecturas" => array:2 [
    "total" => 243
    "formatos" => array:3 [
      "EPUB" => 50
      "HTML" => 113
      "PDF" => 80
    ]
  ]
  "Traduccion" => array:1 [
    "en" => array:19 [
      "pii" => "S2013251420301188"
      "issn" => "20132514"
      "doi" => "10.1016/j.nefroe.2019.07.001"
      "estado" => "S300"
      "fechaPublicacion" => "2020-09-01"
      "aid" => "657"
      "documento" => "simple-article"
      "crossmark" => 0
      "licencia" => "http://creativecommons.org/licenses/by-nc-nd/4.0/"
      "subdocumento" => "cor"
      "cita" => "Nefrologia (English Version). 2020;40:566-8"
      "abierto" => array:3 [
        "ES" => true
        "ES2" => true
        "LATM" => true
      ]
      "gratuito" => true
      "lecturas" => array:1 [
        "total" => 0
      ]
      "en" => array:11 [
        "idiomaDefecto" => true
        "cabecera" => "<span class="elsevierStyleTextfn">Letter to the Editor</span>"
        "titulo" => "Thyroid plasmapheresis"
        "tienePdf" => "en"
        "tieneTextoCompleto" => "en"
        "paginas" => array:1 [
          0 => array:2 [
            "paginaInicial" => "566"
            "paginaFinal" => "568"
          ]
        ]
        "titulosAlternativos" => array:1 [
          "es" => array:1 [
            "titulo" => "Plasmaf&#233;resis tiroidea"
          ]
        ]
        "contieneTextoCompleto" => array:1 [
          "en" => true
        ]
        "contienePdf" => array:1 [
          "en" => true
        ]
        "resumenGrafico" => array:2 [
          "original" => 0
          "multimedia" => array:8 [
            "identificador" => "fig0005"
            "etiqueta" => "Fig&#46; 1"
            "tipo" => "MULTIMEDIAFIGURA"
            "mostrarFloat" => true
            "mostrarDisplay" => false
            "figura" => array:1 [
              0 => array:4 [
                "imagen" => "gr1.jpeg"
                "Alto" => 1882
                "Ancho" => 2928
                "Tamanyo" => 286264
              ]
            ]
            "detalles" => array:1 [
              0 => array:3 [
                "identificador" => "at0005"
                "detalle" => "Fig&#46; "
                "rol" => "short"
              ]
            ]
            "descripcion" => array:1 [
              "en" => "<p id="spar0005" class="elsevierStyleSimplePara elsevierViewall">Evolution chart&#46;</p>"
            ]
          ]
        ]
        "autores" => array:1 [
          0 => array:2 [
            "autoresLista" => "Jorge Rojo &#193;lvaro, Concepci&#243;n Conchillo Fern&#225;ndez, Leire Agea D&#237;az, Ismene Bilbao Garay, Cristina Garc&#237;a Delgado, Jos&#233; Molina del R&#237;o, Miguel Mar&#237;a Goena Iglesias"
            "autores" => array:7 [
              0 => array:2 [
                "nombre" => "Jorge"
                "apellidos" => "Rojo &#193;lvaro"
              ]
              1 => array:2 [
                "nombre" => "Concepci&#243;n"
                "apellidos" => "Conchillo Fern&#225;ndez"
              ]
              2 => array:2 [
                "nombre" => "Leire"
                "apellidos" => "Agea D&#237;az"
              ]
              3 => array:2 [
                "nombre" => "Ismene"
                "apellidos" => "Bilbao Garay"
              ]
              4 => array:2 [
                "nombre" => "Cristina"
                "apellidos" => "Garc&#237;a Delgado"
              ]
              5 => array:2 [
                "nombre" => "Jos&#233; Molina"
                "apellidos" => "del R&#237;o"
              ]
              6 => array:2 [
                "nombre" => "Miguel Mar&#237;a"
                "apellidos" => "Goena Iglesias"
              ]
            ]
          ]
        ]
      ]
      "idiomaDefecto" => "en"
      "Traduccion" => array:1 [
        "es" => array:9 [
          "pii" => "S0211699519301596"
          "doi" => "10.1016/j.nefro.2019.07.004"
          "estado" => "S300"
          "subdocumento" => ""
          "abierto" => array:3 [
            "ES" => true
            "ES2" => true
            "LATM" => true
          ]
          "gratuito" => true
          "lecturas" => array:1 [
            "total" => 0
          ]
          "idiomaDefecto" => "es"
          "EPUB" => "https://multimedia.elsevier.es/PublicationsMultimediaV1/item/epub/S0211699519301596?idApp=UINPBA000064"
        ]
      ]
      "EPUB" => "https://multimedia.elsevier.es/PublicationsMultimediaV1/item/epub/S2013251420301188?idApp=UINPBA000064"
      "url" => "/20132514/0000004000000005/v1_202012090755/S2013251420301188/v1_202012090755/en/main.assets"
    ]
  ]
  "itemSiguiente" => array:19 [
    "pii" => "S0211699519301754"
    "issn" => "02116995"
    "doi" => "10.1016/j.nefro.2019.08.003"
    "estado" => "S300"
    "fechaPublicacion" => "2020-09-01"
    "aid" => "661"
    "copyright" => "Sociedad Espa&#241;ola de Nefrolog&#237;a"
    "documento" => "simple-article"
    "crossmark" => 0
    "licencia" => "http://creativecommons.org/licenses/by-nc-nd/4.0/"
    "subdocumento" => "cor"
    "cita" => "Nefrologia. 2020;40:569"
    "abierto" => array:3 [
      "ES" => true
      "ES2" => true
      "LATM" => true
    ]
    "gratuito" => true
    "lecturas" => array:2 [
      "total" => 233
      "formatos" => array:3 [
        "EPUB" => 66
        "HTML" => 120
        "PDF" => 47
      ]
    ]
    "en" => array:10 [
      "idiomaDefecto" => true
      "cabecera" => "<span class="elsevierStyleTextfn">Letter to the Editor</span>"
      "titulo" => "Author&#39;s reply"
      "tienePdf" => "en"
      "tieneTextoCompleto" => "en"
      "paginas" => array:1 [
        0 => array:1 [
          "paginaInicial" => "569"
        ]
      ]
      "titulosAlternativos" => array:1 [
        "es" => array:1 [
          "titulo" => "R&#233;plica a la carta al Editor"
        ]
      ]
      "contieneTextoCompleto" => array:1 [
        "en" => true
      ]
      "contienePdf" => array:1 [
        "en" => true
      ]
      "autores" => array:1 [
        0 => array:2 [
          "autoresLista" => "Lara Belmar Vega, David San Segundo Arribas, Juan Irure Ventura, Marcos L&#243;pez Hoyos, Gema Fern&#225;ndez Fresnedo, Emilio Rodrigo Calabria, Juan Carlos Ruiz San Mill&#225;n"
          "autores" => array:7 [
            0 => array:2 [
              "nombre" => "Lara"
              "apellidos" => "Belmar Vega"
            ]
            1 => array:2 [
              "nombre" => "David"
              "apellidos" => "San Segundo Arribas"
            ]
            2 => array:2 [
              "nombre" => "Juan"
              "apellidos" => "Irure Ventura"
            ]
            3 => array:2 [
              "nombre" => "Marcos"
              "apellidos" => "L&#243;pez Hoyos"
            ]
            4 => array:2 [
              "nombre" => "Gema"
              "apellidos" => "Fern&#225;ndez Fresnedo"
            ]
            5 => array:2 [
              "nombre" => "Emilio"
              "apellidos" => "Rodrigo Calabria"
            ]
            6 => array:2 [
              "nombre" => "Juan Carlos"
              "apellidos" => "Ruiz San Mill&#225;n"
            ]
          ]
        ]
      ]
    ]
    "idiomaDefecto" => "en"
    "EPUB" => "https://multimedia.elsevier.es/PublicationsMultimediaV1/item/epub/S0211699519301754?idApp=UINPBA000064"
    "url" => "/02116995/0000004000000005/v1_202010130624/S0211699519301754/v1_202010130624/en/main.assets"
  ]
  "itemAnterior" => array:20 [
    "pii" => "S0211699519301481"
    "issn" => "02116995"
    "doi" => "10.1016/j.nefro.2019.06.007"
    "estado" => "S300"
    "fechaPublicacion" => "2020-09-01"
    "aid" => "649"
    "copyright" => "Sociedad Espa&#241;ola de Nefrolog&#237;a"
    "documento" => "simple-article"
    "crossmark" => 0
    "licencia" => "http://creativecommons.org/licenses/by-nc-nd/4.0/"
    "subdocumento" => "cor"
    "cita" => "Nefrologia. 2020;40:565-6"
    "abierto" => array:3 [
      "ES" => true
      "ES2" => true
      "LATM" => true
    ]
    "gratuito" => true
    "lecturas" => array:2 [
      "total" => 525
      "formatos" => array:3 [
        "EPUB" => 65
        "HTML" => 308
        "PDF" => 152
      ]
    ]
    "es" => array:10 [
      "idiomaDefecto" => true
      "cabecera" => "<span class="elsevierStyleTextfn">Carta al Director</span>"
      "titulo" => "Quimioterapia y reactivaci&#243;n oculta del VHB en pacientes de hemodi&#225;lisis"
      "tienePdf" => "es"
      "tieneTextoCompleto" => "es"
      "paginas" => array:1 [
        0 => array:2 [
          "paginaInicial" => "565"
          "paginaFinal" => "566"
        ]
      ]
      "titulosAlternativos" => array:1 [
        "en" => array:1 [
          "titulo" => "Chemotherapy and occult reactivation of HBV in hemodialysis patients"
        ]
      ]
      "contieneTextoCompleto" => array:1 [
        "es" => true
      ]
      "contienePdf" => array:1 [
        "es" => true
      ]
      "autores" => array:1 [
        0 => array:2 [
          "autoresLista" => "Mar&#237;a Victoria Mart&#237;n Hidalgo-Barquero, Rosa Mar&#237;a Ruiz-Calero Cendrero, B&#225;rbara Cancho Castellano, Mar&#237;a Cruz Cid Parra, Josefa Gal&#225;n Gonz&#225;lez"
          "autores" => array:5 [
            0 => array:2 [
              "nombre" => "Mar&#237;a Victoria"
              "apellidos" => "Mart&#237;n Hidalgo-Barquero"
            ]
            1 => array:2 [
              "nombre" => "Rosa Mar&#237;a"
              "apellidos" => "Ruiz-Calero Cendrero"
            ]
            2 => array:2 [
              "nombre" => "B&#225;rbara"
              "apellidos" => "Cancho Castellano"
            ]
            3 => array:2 [
              "nombre" => "Mar&#237;a Cruz"
              "apellidos" => "Cid Parra"
            ]
            4 => array:2 [
              "nombre" => "Josefa"
              "apellidos" => "Gal&#225;n Gonz&#225;lez"
            ]
          ]
        ]
      ]
    ]
    "idiomaDefecto" => "es"
    "Traduccion" => array:1 [
      "en" => array:9 [
        "pii" => "S2013251420301176"
        "doi" => "10.1016/j.nefroe.2019.06.009"
        "estado" => "S300"
        "subdocumento" => ""
        "abierto" => array:3 [
          "ES" => true
          "ES2" => true
          "LATM" => true
        ]
        "gratuito" => true
        "lecturas" => array:1 [
          "total" => 0
        ]
        "idiomaDefecto" => "en"
        "EPUB" => "https://multimedia.elsevier.es/PublicationsMultimediaV1/item/epub/S2013251420301176?idApp=UINPBA000064"
      ]
    ]
    "EPUB" => "https://multimedia.elsevier.es/PublicationsMultimediaV1/item/epub/S0211699519301481?idApp=UINPBA000064"
    "url" => "/02116995/0000004000000005/v1_202010130624/S0211699519301481/v1_202010130624/es/main.assets"
  ]
  "es" => array:15 [
    "idiomaDefecto" => true
    "cabecera" => "<span class="elsevierStyleTextfn">Carta al Director</span>"
    "titulo" => "Plasmaf&#233;resis tiroidea"
    "tieneTextoCompleto" => true
    "saludo" => "<span class="elsevierStyleItalic">Sr&#46; Director&#58;</span>"
    "paginas" => array:1 [
      0 => array:2 [
        "paginaInicial" => "566"
        "paginaFinal" => "568"
      ]
    ]
    "autores" => array:1 [
      0 => array:4 [
        "autoresLista" => "Jorge Rojo &#193;lvaro, Concepci&#243;n Conchillo Fern&#225;ndez, Leire Agea D&#237;az, Ismene Bilbao Garay, Cristina Garc&#237;a Delgado, Jos&#233; Molina del R&#237;o, Miguel Mar&#237;a Goena Iglesias"
        "autores" => array:7 [
          0 => array:4 [
            "nombre" => "Jorge"
            "apellidos" => "Rojo &#193;lvaro"
            "email" => array:1 [
              0 => "jorgerojo23@hotmail.com"
            ]
            "referencia" => array:2 [
              0 => array:2 [
                "etiqueta" => "<span class="elsevierStyleSup">a</span>"
                "identificador" => "aff0005"
              ]
              1 => array:2 [
                "etiqueta" => "<span class="elsevierStyleSup">&#42;</span>"
                "identificador" => "cor0005"
              ]
            ]
          ]
          1 => array:3 [
            "nombre" => "Concepci&#243;n"
            "apellidos" => "Conchillo Fern&#225;ndez"
            "referencia" => array:1 [
              0 => array:2 [
                "etiqueta" => "<span class="elsevierStyleSup">a</span>"
                "identificador" => "aff0005"
              ]
            ]
          ]
          2 => array:3 [
            "nombre" => "Leire"
            "apellidos" => "Agea D&#237;az"
            "referencia" => array:1 [
              0 => array:2 [
                "etiqueta" => "<span class="elsevierStyleSup">a</span>"
                "identificador" => "aff0005"
              ]
            ]
          ]
          3 => array:3 [
            "nombre" => "Ismene"
            "apellidos" => "Bilbao Garay"
            "referencia" => array:1 [
              0 => array:2 [
                "etiqueta" => "<span class="elsevierStyleSup">a</span>"
                "identificador" => "aff0005"
              ]
            ]
          ]
          4 => array:3 [
            "nombre" => "Cristina"
            "apellidos" => "Garc&#237;a Delgado"
            "referencia" => array:1 [
              0 => array:2 [
                "etiqueta" => "<span class="elsevierStyleSup">a</span>"
                "identificador" => "aff0005"
              ]
            ]
          ]
          5 => array:3 [
            "nombre" => "Jos&#233;"
            "apellidos" => "Molina del R&#237;o"
            "referencia" => array:1 [
              0 => array:2 [
                "etiqueta" => "<span class="elsevierStyleSup">b</span>"
                "identificador" => "aff0010"
              ]
            ]
          ]
          6 => array:3 [
            "nombre" => "Miguel Mar&#237;a"
            "apellidos" => "Goena Iglesias"
            "referencia" => array:1 [
              0 => array:2 [
                "etiqueta" => "<span class="elsevierStyleSup">a</span>"
                "identificador" => "aff0005"
              ]
            ]
          ]
        ]
        "afiliaciones" => array:2 [
          0 => array:3 [
            "entidad" => "Servicio de Endocrinolog&#237;a&#44; Hospital Universitario Donostia&#44; Donostia&#44; Gipuzkoa&#44; Espa&#241;a"
            "etiqueta" => "a"
            "identificador" => "aff0005"
          ]
          1 => array:3 [
            "entidad" => "Servicio de Nefrolog&#237;a&#44; Hospital Universitario Donostia&#44; Donostia&#44; Gipuzkoa&#44; Espa&#241;a"
            "etiqueta" => "b"
            "identificador" => "aff0010"
          ]
        ]
        "correspondencia" => array:1 [
          0 => array:3 [
            "identificador" => "cor0005"
            "etiqueta" => "&#8270;"
            "correspondencia" => "Autor para correspondencia&#46;"
          ]
        ]
      ]
    ]
    "titulosAlternativos" => array:1 [
      "en" => array:1 [
        "titulo" => "Thyroid plasmapheresis"
      ]
    ]
    "resumenGrafico" => array:2 [
      "original" => 0
      "multimedia" => array:7 [
        "identificador" => "fig0005"
        "etiqueta" => "Figura 1"
        "tipo" => "MULTIMEDIAFIGURA"
        "mostrarFloat" => true
        "mostrarDisplay" => false
        "figura" => array:1 [
          0 => array:4 [
            "imagen" => "gr1.jpeg"
            "Alto" => 1985
            "Ancho" => 2906
            "Tamanyo" => 329647
          ]
        ]
        "descripcion" => array:1 [
          "es" => "<p id="spar0005" class="elsevierStyleSimplePara elsevierViewall">Gr&#225;fica evolutiva&#46;</p>"
        ]
      ]
    ]
    "textoCompleto" => "<span class="elsevierStyleSections"><p id="par0005" class="elsevierStylePara elsevierViewall">La tiroiditis por amiodarona es un tipo de tirotoxicosis que puede aparecer en el contexto del tratamiento de diversas taquiarritmias con dicho f&#225;rmaco&#46; Podemos distinguir 2 tipos&#58; la tipo 1 es un hipertiroidismo inducido por yodo&#44; mientras que la tipo 2 es una tiroiditis destructiva<a class="elsevierStyleCrossRef" href="#bib0055"><span class="elsevierStyleSup">1</span></a>&#46;</p><p id="par0010" class="elsevierStylePara elsevierViewall">El tratamiento de la tipo 1 incluye las tionamidas &#40;metimazol y propiltiouracilo&#41;&#46; Otras alternativas podr&#237;an ser el perclorato pot&#225;sico&#44; el carbonato de litio&#44; el &#225;cido iopanoico&#44; la colestiramina y el radioyodo<a class="elsevierStyleCrossRefs" href="#bib0060"><span class="elsevierStyleSup">2&#8211;5</span></a>&#46; Como opci&#243;n definitiva la tiroidectom&#237;a<a class="elsevierStyleCrossRef" href="#bib0080"><span class="elsevierStyleSup">6</span></a>&#46;</p><p id="par0015" class="elsevierStylePara elsevierViewall">El tratamiento de la tipo 2 se realiza con prednisona&#46; Las formas mixtas se tratan con prednisona y tionamidas<a class="elsevierStyleCrossRef" href="#bib0055"><span class="elsevierStyleSup">1</span></a>&#46;</p><p id="par0020" class="elsevierStylePara elsevierViewall">La af&#233;resis tiroidea fue descrita por primera vez en 1970&#44; en 3 casos de tormenta tiroidea<a class="elsevierStyleCrossRef" href="#bib0085"><span class="elsevierStyleSup">7</span></a>&#46; El beneficio terap&#233;utico que aporta se debe a que elimina las hormonas tiroideas libres&#44; elimina las prote&#237;nas de uni&#243;n &#40;globulina fijadora de tiroxina &#91;TBG&#93;&#44; transtirretina&#44; alb&#250;mina&#41; reemplaz&#225;ndolas por nuevas prote&#237;nas de uni&#243;n insaturadas&#44; elimina la deiodinasa tipo 5&#44; as&#237; mismo elimina citoquinas&#44; anticuerpos&#44; catecolaminas&#44; toxinas&#44; etc&#46;<a class="elsevierStyleCrossRef" href="#bib0090"><span class="elsevierStyleSup">8</span></a>&#46;</p><p id="par0025" class="elsevierStylePara elsevierViewall">Presentamos el caso de un var&#243;n de 48 a&#241;os de edad&#44; remitido desde cardiolog&#237;a por tirotoxicosis&#58; tirotropina &#40;<span class="elsevierStyleItalic">thyroid-stimulating hormone</span> &#91;TSH&#93;&#41; &#60;<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>0&#44;01<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>mUI&#47;l &#40;0&#44;3-4&#44;2&#41;&#44; tiroxina libre &#40;T4l&#41; 3&#44;9<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>ng&#47;dl &#40;0&#44;85-1&#44;75&#41;&#44; triyodotironina &#40;T3l&#41; 8&#44;2<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>pg&#47;ml &#40;2-4&#44;4&#41;&#44; anticuerpos antiperoxidasa &#40;anti-TPO&#41; &#60;<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>9<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>UI&#47;ml &#40;0-34&#41; y anticuerpos antireceptor de TSH &#40;<span class="elsevierStyleItalic">thyroid stimulating immunoglobulin</span> &#91;TSI&#93;&#41; &#60;<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>0&#44;8<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>UI&#47;l &#40;0-2&#44;4&#41;&#46; Ten&#237;a antecedente de miocardiopat&#237;a dilatada con disfunci&#243;n ventricular severa tras miocarditis v&#237;rica y fibrilaci&#243;n auricular cr&#243;nica anticoagulada&#46; No exposici&#243;n a fuentes de yodo salvo el antecedente de tratamiento con amiodarona durante 3 meses&#44; un a&#241;o antes&#46; Refer&#237;a sensaci&#243;n de nerviosismo con palpitaciones continuas&#44; sudoraci&#243;n profusa&#44; disnea con m&#237;nimos esfuerzos y p&#233;rdida de peso las &#250;ltimas semanas&#46;</p><p id="par0030" class="elsevierStylePara elsevierViewall">La amiodarona es un antiarr&#237;tmico de clase <span class="elsevierStyleSmallCaps">iii</span> que estructuralmente se asemeja a las hormonas tiroideas y posee abundante cantidad de yodo&#46; Debido a su lipofilia se deposita en el tejido graso y tiene una vida media muy larga&#44; lo que explica que sus efectos secundarios puedan ocurrir meses despu&#233;s de suspenderla<a class="elsevierStyleCrossRef" href="#bib0055"><span class="elsevierStyleSup">1</span></a>&#46;</p><p id="par0035" class="elsevierStylePara elsevierViewall">La ecograf&#237;a tiroidea mostr&#243; un tiroides normal y la gammagraf&#237;a tiroidea fue compatible con tiroiditis&#44; por lo que se inici&#243; tratamiento antitiroideo con metimazol y prednisona&#46;</p><p id="par0040" class="elsevierStylePara elsevierViewall">Se realizaron controles cada 2-4 semanas sin conseguir respuesta al tratamiento antitiroideo&#44; con empeoramiento cl&#237;nico&#46; Se asoci&#243; perclorato pot&#225;sico&#44; a pesar de lo cual las hormonas aumentaron con deterioro de la funci&#243;n renal&#46;</p><p id="par0045" class="elsevierStylePara elsevierViewall">De forma excepcional&#44; fue entonces cuando se plante&#243; realizar plasmaf&#233;resis tiroidea previamente a una tiroidectom&#237;a preferente&#46; Se realizaron 5 sesiones con intercambio de 3&#46;500<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>ml de plasmaprote&#237;nas pasteurizadas l&#237;quidas &#40;PPL&#41;&#44; consiguiendo reducir los niveles hormonales con una notable mejor&#237;a cl&#237;nica&#46;</p><p id="par0050" class="elsevierStylePara elsevierViewall">En la <a class="elsevierStyleCrossRef" href="#tbl0005">tabla 1</a> se puede ver la evoluci&#243;n anal&#237;tica&#46;</p><elsevierMultimedia ident="tbl0005"></elsevierMultimedia><p id="par0055" class="elsevierStylePara elsevierViewall">En la <a class="elsevierStyleCrossRef" href="#fig0005">figura 1</a> se muestra la evoluci&#243;n de los niveles hormonales con el tratamiento antitiroideo convencional&#59; con flechas se indican el inicio de las sesiones de plasmaf&#233;resis y el momento de la cirug&#237;a&#46;</p><elsevierMultimedia ident="fig0005"></elsevierMultimedia><p id="par0060" class="elsevierStylePara elsevierViewall">El d&#237;a siguiente a la &#250;ltima sesi&#243;n de plasmaf&#233;resis se realiz&#243; una tiroidectom&#237;a total&#46; Durante la cirug&#237;a present&#243; estabilidad hemodin&#225;mica&#46; A los 6 d&#237;as tras la intervenci&#243;n las hormonas tiroideas estaban dentro de la normalidad y el paciente fue dado de alta con levotiroxina 100<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span><span class="elsevierStyleMonospace">mcg</span>&#47;d&#237;a&#46;</p><p id="par0065" class="elsevierStylePara elsevierViewall">La anatom&#237;a patol&#243;gica definitiva fue de hiperplasia tiroidea difusa&#46;</p><p id="par0070" class="elsevierStylePara elsevierViewall">En los controles posteriores estaba asintom&#225;tico y eutiroideo&#46;</p><p id="par0075" class="elsevierStylePara elsevierViewall">La plasmaf&#233;resis representa el m&#233;todo m&#225;s r&#225;pido para reducir las hormonas tiroideas y mejorar cl&#237;nicamente&#46; La soluci&#243;n de reemplazo incluye plasma fresco congelado y alb&#250;mina&#46; Su efecto es transitorio durante 24-48<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>h&#44; y a veces se aprecia una discordancia entre la mejor&#237;a cl&#237;nica y la bioqu&#237;mica&#44; con descenso moderado de los niveles hormonales&#44; pero con una franca mejor&#237;a sintom&#225;tica&#46; En alg&#250;n caso se ha conseguido una reducci&#243;n de hasta el 65&#37; de los niveles de T4l<a class="elsevierStyleCrossRef" href="#bib0095"><span class="elsevierStyleSup">9</span></a>&#46;</p><p id="par0080" class="elsevierStylePara elsevierViewall">Nuestro paciente recibi&#243; tratamiento antitiroideo como una tiroiditis mixta con metimazol y prednisona&#46; La adici&#243;n de perclorato pot&#225;sico empeor&#243; la funci&#243;n renal&#46; Dada la ausencia de mejor&#237;a cl&#237;nica y anal&#237;tica con el tratamiento antitiroideo convencional&#44; fue entonces cuando se plante&#243; realizar las sesiones de plasmaf&#233;resis que fueron bien toleradas consiguiendo un r&#225;pido descenso de los niveles hormonales de al menos el 25&#37;&#44; algo moderado comparado con otros casos publicados&#44; pero se consigui&#243; una notable mejor&#237;a cl&#237;nica y se estabiliz&#243; al paciente con el objetivo de minimizar la morbilidad perioperatoria previamente a la tiroidectom&#237;a&#46;</p><p id="par0085" class="elsevierStylePara elsevierViewall">La plasmaf&#233;resis tiroidea se trata&#44; por tanto&#44; de una t&#233;cnica cuya indicaci&#243;n no est&#225; claramente definida&#44; que se emplea con escasa frecuencia en los hipertiroidismos&#44; pero que como en nuestro caso podr&#237;a resultar de gran utilidad en las siguientes situaciones&#58; presencia de s&#237;ntomas graves &#40;cardiol&#243;gicos&#44; manifestaciones neurol&#243;gicas&#44; miopat&#237;a severa&#41;&#44; r&#225;pido deterioro cl&#237;nico&#44; contraindicaci&#243;n de otras terapias &#40;agranulocitosis&#44; insuficiencia renal&#44; asma&#44; insuficiencia cardiaca&#44; etc&#46;&#41;&#44; fracaso del tratamiento convencional y previamente a tiroidectom&#237;a de emergencia<a class="elsevierStyleCrossRefs" href="#bib0085"><span class="elsevierStyleSup">7&#8211;10</span></a>&#46;</p><span id="sec0005" class="elsevierStyleSection elsevierViewall"><span class="elsevierStyleSectionTitle" id="sect0005">Financiaci&#243;n</span><p id="par0090" class="elsevierStylePara elsevierViewall">Declaramos no haber recibido ayuda alguna para la realizaci&#243;n de este trabajo&#46;</p></span></span>"
    "textoCompletoSecciones" => array:1 [
      "secciones" => array:2 [
        0 => array:2 [
          "identificador" => "sec0005"
          "titulo" => "Financiaci&#243;n"
        ]
        1 => array:1 [
          "titulo" => "Bibliograf&#237;a"
        ]
      ]
    ]
    "pdfFichero" => "main.pdf"
    "tienePdf" => true
    "multimedia" => array:2 [
      0 => array:7 [
        "identificador" => "fig0005"
        "etiqueta" => "Figura 1"
        "tipo" => "MULTIMEDIAFIGURA"
        "mostrarFloat" => true
        "mostrarDisplay" => false
        "figura" => array:1 [
          0 => array:4 [
            "imagen" => "gr1.jpeg"
            "Alto" => 1985
            "Ancho" => 2906
            "Tamanyo" => 329647
          ]
        ]
        "descripcion" => array:1 [
          "es" => "<p id="spar0005" class="elsevierStyleSimplePara elsevierViewall">Gr&#225;fica evolutiva&#46;</p>"
        ]
      ]
      1 => array:8 [
        "identificador" => "tbl0005"
        "etiqueta" => "Tabla 1"
        "tipo" => "MULTIMEDIATABLA"
        "mostrarFloat" => true
        "mostrarDisplay" => false
        "detalles" => array:1 [
          0 => array:3 [
            "identificador" => "at1"
            "detalle" => "Tabla "
            "rol" => "short"
          ]
        ]
        "tabla" => array:1 [
          "tablatextoimagen" => array:1 [
            0 => array:2 [
              "tabla" => array:1 [
                0 => """
                  <table border="0" frame="\n
                  \t\t\t\t\tvoid\n
                  \t\t\t\t" class=""><thead title="thead"><tr title="table-row"><th class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-head\n
                  \t\t\t\t  " align="" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t" scope="col" style="border-bottom: 2px solid black">&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t\t\t</th><th class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-head\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t" scope="col" style="border-bottom: 2px solid black">T4l&#40;0&#44;85-1&#44;75<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>ng&#47;dl&#41;&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t\t\t</th><th class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-head\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t" scope="col" style="border-bottom: 2px solid black">T3l&#40;2-4&#44;4<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>pg&#47;ml&#41;&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t\t\t</th><th class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-head\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t" scope="col" style="border-bottom: 2px solid black">Metimazol &#40;mg&#47;d&#237;a&#41;&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t\t\t</th><th class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-head\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t" scope="col" style="border-bottom: 2px solid black">Prednisona &#40;mg&#47;d&#237;a&#41;&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t\t\t</th><th class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-head\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t" scope="col" style="border-bottom: 2px solid black">Perclorato &#40;mg&#47;d&#237;a&#41;&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t\t\t</th><th class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-head\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t" scope="col" style="border-bottom: 2px solid black">Af&#233;resis&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t\t\t</th></tr></thead><tbody title="tbody"><tr title="table-row"><td class="td-with-role" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t ; entry_with_role_rowhead " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">1&#46;&#170; consulta&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">3&#44;9&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">8&#44;2&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">15&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">30&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td></tr><tr title="table-row"><td class="td-with-role" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t ; entry_with_role_rowhead " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">4 semanas despu&#233;s&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">6&#44;2&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">8&#44;6&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">30&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">60&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td></tr><tr title="table-row"><td class="td-with-role" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t ; entry_with_role_rowhead " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">2 semanas despu&#233;s&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">4&#44;1&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">6&#44;4&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">30&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">60&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td></tr><tr title="table-row"><td class="td-with-role" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t ; entry_with_role_rowhead " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">2 semanas despu&#233;s&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">4&#44;1&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">8&#44;3&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">40&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">90&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td></tr><tr title="table-row"><td class="td-with-role" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t ; entry_with_role_rowhead " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">Una semana despu&#233;s&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">4&#44;1&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">7&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">40&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">75&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td></tr><tr title="table-row"><td class="td-with-role" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t ; entry_with_role_rowhead " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">3 semanas despu&#233;s&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">5&#44;09&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">9&#44;6&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">40&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">90&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">600&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td></tr><tr title="table-row"><td class="td-with-role" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t ; entry_with_role_rowhead " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">Un d&#237;a despu&#233;s&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">6&#44;62&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">11&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">40&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">90&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">600&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td></tr><tr title="table-row"><td class="td-with-role" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t ; entry_with_role_rowhead " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">2 d&#237;as despu&#233;s&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">&#62;<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>7&#44;77&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">13&#44;5&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">40&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">90&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">600&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td></tr><tr title="table-row"><td class="td-with-role" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t ; entry_with_role_rowhead " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">3 d&#237;as despu&#233;s&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">&#62;<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>7&#44;77&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">13&#44;5&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">40&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">60&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">800&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td></tr><tr title="table-row"><td class="td-with-role" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t ; entry_with_role_rowhead " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">4 d&#237;as despu&#233;s&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">&#62;<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>&#44;77&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">16&#44;7&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">40&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">45&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">600&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td></tr><tr title="table-row"><td class="td-with-role" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t ; entry_with_role_rowhead " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">2 d&#237;as despu&#233;s&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">&#62;<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>7&#44;77&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">17&#44;6&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">40&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">30&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">&#8212;&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">1&#46;&#170; sesi&#243;n&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td></tr><tr title="table-row"><td class="td-with-role" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t ; entry_with_role_rowhead " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">Un d&#237;a despu&#233;s&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">5&#44;49&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">12&#44;4&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">40&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">30&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">&#8212;&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">2&#46;&#170; sesi&#243;n&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td></tr><tr title="table-row"><td class="td-with-role" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t ; entry_with_role_rowhead " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">2 d&#237;as despu&#233;s&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">&#62;<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>7&#44;77&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">14&#44;9&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">40&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">30&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">&#8212;&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">3&#46;&#170; sesi&#243;n&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td></tr><tr title="table-row"><td class="td-with-role" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t ; entry_with_role_rowhead " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">Un d&#237;a despu&#233;s&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">6&#44;41&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">14&#44;5&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">40&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">30&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">&#8212;&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">4&#46;&#170; sesi&#243;n&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td></tr><tr title="table-row"><td class="td-with-role" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t ; entry_with_role_rowhead " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">Un d&#237;a despu&#233;s&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">6&#44;14&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">13&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">40&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">30&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">&#8212;&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">5&#46;&#170; sesi&#243;n&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td></tr><tr title="table-row"><td class="td-with-role" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t ; entry_with_role_rowhead " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">Un d&#237;a despu&#233;s&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">5&#44;89&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">13&#44;9&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">40&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">30&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">&#8212;&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">&#8212;&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td></tr></tbody></table>
                  """
              ]
              "imagenFichero" => array:1 [
                0 => "xTab2398210.png"
              ]
            ]
          ]
        ]
        "descripcion" => array:1 [
          "es" => "<p id="spar0010" class="elsevierStyleSimplePara elsevierViewall">Evoluci&#243;n anal&#237;tica</p>"
        ]
      ]
    ]
    "bibliografia" => array:2 [
      "titulo" => "Bibliograf&#237;a"
      "seccion" => array:1 [
        0 => array:2 [
          "identificador" => "bibs0015"
          "bibliografiaReferencia" => array:10 [
            0 => array:3 [
              "identificador" => "bib0055"
              "etiqueta" => "1"
              "referencia" => array:1 [
                0 => array:2 [
                  "contribucion" => array:1 [
                    0 => array:2 [
                      "titulo" => "Amiodarone and the thyroid"
                      "autores" => array:1 [
                        0 => array:2 [
                          "etal" => false
                          "autores" => array:2 [
                            0 => "S&#46; Basaria"
                            1 => "D&#46;S&#46; Cooper"
                          ]
                        ]
                      ]
                    ]
                  ]
                  "host" => array:1 [
                    0 => array:2 [
                      "doi" => "10.1016/j.amjmed.2004.11.028"
                      "Revista" => array:7 [
                        "tituloSerie" => "Am J Med"
                        "fecha" => "2005"
                        "volumen" => "118"
                        "paginaInicial" => "706"
                        "paginaFinal" => "714"
                        "link" => array:1 [
                          0 => array:2 [
                            "url" => "https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/15989900"
                            "web" => "Medline"
                          ]
                        ]
                        "itemHostRev" => array:3 [
                          "pii" => "S014067361931791X"
                          "estado" => "S300"
                          "issn" => "01406736"
                        ]
                      ]
                    ]
                  ]
                ]
              ]
            ]
            1 => array:3 [
              "identificador" => "bib0060"
              "etiqueta" => "2"
              "referencia" => array:1 [
                0 => array:1 [
                  "referenciaCompleta" => "Amiodarone and thyroid dysfunction 2019 &#91;consultado mar 2019&#93;&#46; Disponible en&#58; https&#58;&#47;&#47;www-uptodate-com&#46;na-cdib&#46;a17&#46;csinet&#46;es&#47;contents&#47;amiodarone-and-thyroid-dysfunction&#63;search&#61;amiodarone&#37;20and&#37;20thyroid&#37;20dysfunction&#38;source&#61;search&#95;result&#38;selectedTitle&#61;1&#8764;150&#38;usage&#95;type&#61;default&#38;display&#95;rank&#61;1"
                ]
              ]
            ]
            2 => array:3 [
              "identificador" => "bib0065"
              "etiqueta" => "3"
              "referencia" => array:1 [
                0 => array:2 [
                  "contribucion" => array:1 [
                    0 => array:2 [
                      "titulo" => "Treatment of amiodarone associated thyrotoxicosis by simultaneous administration of potassium perchlorate and methimazole"
                      "autores" => array:1 [
                        0 => array:2 [
                          "etal" => true
                          "autores" => array:6 [
                            0 => "E&#46; Martino"
                            1 => "F&#46; Aghini-Lombardi"
                            2 => "S&#46; Mariotti"
                            3 => "M&#46; Lenziardi"
                            4 => "L&#46; Baschieri"
                            5 => "L&#46;E&#46; Braverman"
                          ]
                        ]
                      ]
                    ]
                  ]
                  "host" => array:1 [
                    0 => array:2 [
                      "doi" => "10.1007/BF03348098"
                      "Revista" => array:6 [
                        "tituloSerie" => "J Endocrinol Invest"
                        "fecha" => "1986"
                        "volumen" => "9"
                        "paginaInicial" => "201"
                        "paginaFinal" => "207"
                        "link" => array:1 [
                          0 => array:2 [
                            "url" => "https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/3020113"
                            "web" => "Medline"
                          ]
                        ]
                      ]
                    ]
                  ]
                ]
              ]
            ]
            3 => array:3 [
              "identificador" => "bib0070"
              "etiqueta" => "4"
              "referencia" => array:1 [
                0 => array:2 [
                  "contribucion" => array:1 [
                    0 => array:2 [
                      "titulo" => "Lithium treatment in amiodarone-induced thyrotoxicosis"
                      "autores" => array:1 [
                        0 => array:2 [
                          "etal" => false
                          "autores" => array:6 [
                            0 => "G&#46; Dickstein"
                            1 => "C&#46; Shechner"
                            2 => "F&#46; Adawi"
                            3 => "J&#46; Kaplan"
                            4 => "E&#46; Baron"
                            5 => "S&#46; Ish-Shalom"
                          ]
                        ]
                      ]
                    ]
                  ]
                  "host" => array:1 [
                    0 => array:2 [
                      "doi" => "10.1016/S0002-9343(97)00047-8"
                      "Revista" => array:7 [
                        "tituloSerie" => "Am J Med"
                        "fecha" => "1997"
                        "volumen" => "102"
                        "paginaInicial" => "454"
                        "paginaFinal" => "458"
                        "link" => array:1 [
                          0 => array:2 [
                            "url" => "https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/9217642"
                            "web" => "Medline"
                          ]
                        ]
                        "itemHostRev" => array:3 [
                          "pii" => "S0140673616313575"
                          "estado" => "S300"
                          "issn" => "01406736"
                        ]
                      ]
                    ]
                  ]
                ]
              ]
            ]
            4 => array:3 [
              "identificador" => "bib0075"
              "etiqueta" => "5"
              "referencia" => array:1 [
                0 => array:2 [
                  "contribucion" => array:1 [
                    0 => array:2 [
                      "titulo" => "Radioiodine ablation of the thyroid to allow the reintroduction of amiodarone treatment in patients with a prior history of amiodarone-induced thyrotoxicosis"
                      "autores" => array:1 [
                        0 => array:2 [
                          "etal" => true
                          "autores" => array:6 [
                            0 => "J&#46;S&#46; Hermida"
                            1 => "G&#46; Jarry"
                            2 => "E&#46; Tcheng"
                            3 => "V&#46; Moullart"
                            4 => "S&#46; Arlot"
                            5 => "J&#46;L&#46; Rey"
                          ]
                        ]
                      ]
                    ]
                  ]
                  "host" => array:1 [
                    0 => array:2 [
                      "doi" => "10.1016/j.amjmed.2003.09.036"
                      "Revista" => array:6 [
                        "tituloSerie" => "Am J Med"
                        "fecha" => "2004"
                        "volumen" => "116"
                        "paginaInicial" => "345"
                        "paginaFinal" => "348"
                        "link" => array:1 [
                          0 => array:2 [
                            "url" => "https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/14984821"
                            "web" => "Medline"
                          ]
                        ]
                      ]
                    ]
                  ]
                ]
              ]
            ]
            5 => array:3 [
              "identificador" => "bib0080"
              "etiqueta" => "6"
              "referencia" => array:1 [
                0 => array:2 [
                  "contribucion" => array:1 [
                    0 => array:2 [
                      "titulo" => "Surgical management of amiodarone-associated thyrotoxicosis&#58; Mayo Clinic experience"
                      "autores" => array:1 [
                        0 => array:2 [
                          "etal" => false
                          "autores" => array:6 [
                            0 => "S&#46;G&#46; Houghton"
                            1 => "D&#46;R&#46; Farley"
                            2 => "M&#46;D&#46; Brennan"
                            3 => "J&#46;A&#46; van Heerden"
                            4 => "G&#46;B&#46; Thompson"
                            5 => "C&#46;S&#46; Grant"
                          ]
                        ]
                      ]
                    ]
                  ]
                  "host" => array:1 [
                    0 => array:2 [
                      "doi" => "10.1007/s00268-004-7599-6"
                      "Revista" => array:7 [
                        "tituloSerie" => "World J Surg"
                        "fecha" => "2004"
                        "volumen" => "28"
                        "paginaInicial" => "1083"
                        "paginaFinal" => "1087"
                        "link" => array:1 [
                          0 => array:2 [
                            "url" => "https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/15490061"
                            "web" => "Medline"
                          ]
                        ]
                        "itemHostRev" => array:3 [
                          "pii" => "S0140673611613494"
                          "estado" => "S300"
                          "issn" => "01406736"
                        ]
                      ]
                    ]
                  ]
                ]
              ]
            ]
            6 => array:3 [
              "identificador" => "bib0085"
              "etiqueta" => "7"
              "referencia" => array:1 [
                0 => array:2 [
                  "contribucion" => array:1 [
                    0 => array:2 [
                      "titulo" => "Thyroid storm treatment with blood exchange and plasmapheresis"
                      "autores" => array:1 [
                        0 => array:2 [
                          "etal" => false
                          "autores" => array:4 [
                            0 => "F&#46;S&#46; Ashkar"
                            1 => "R&#46;B&#46; Katims"
                            2 => "W&#46;M&#46; Smoak"
                            3 => "A&#46;J&#46; Gilson"
                          ]
                        ]
                      ]
                    ]
                  ]
                  "host" => array:1 [
                    0 => array:1 [
                      "Revista" => array:6 [
                        "tituloSerie" => "JAMA"
                        "fecha" => "1970"
                        "volumen" => "214"
                        "paginaInicial" => "1275"
                        "paginaFinal" => "1279"
                        "link" => array:1 [
                          0 => array:2 [
                            "url" => "https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/5536311"
                            "web" => "Medline"
                          ]
                        ]
                      ]
                    ]
                  ]
                ]
              ]
            ]
            7 => array:3 [
              "identificador" => "bib0090"
              "etiqueta" => "8"
              "referencia" => array:1 [
                0 => array:2 [
                  "contribucion" => array:1 [
                    0 => array:2 [
                      "titulo" => "Surviving the storm&#58; Two cases of thyroid storm successfully treated with plasmapheresis"
                      "autores" => array:1 [
                        0 => array:2 [
                          "etal" => false
                          "autores" => array:4 [
                            0 => "A&#46; Carhill"
                            1 => "A&#46; Gutierrez"
                            2 => "R&#46; Lakhia"
                            3 => "R&#46; Nalini"
                          ]
                        ]
                      ]
                    ]
                  ]
                  "host" => array:1 [
                    0 => array:1 [
                      "Revista" => array:3 [
                        "tituloSerie" => "BMJ Case Rep"
                        "fecha" => "2012"
                        "paginaInicial" => "2012"
                      ]
                    ]
                  ]
                ]
              ]
            ]
            8 => array:3 [
              "identificador" => "bib0095"
              "etiqueta" => "9"
              "referencia" => array:1 [
                0 => array:2 [
                  "contribucion" => array:1 [
                    0 => array:2 [
                      "titulo" => "Role of plasma exchange in the thyroid storm"
                      "autores" => array:1 [
                        0 => array:2 [
                          "etal" => false
                          "autores" => array:5 [
                            0 => "C&#46; Muller"
                            1 => "P&#46; Perrin"
                            2 => "B&#46; Faller"
                            3 => "S&#46; Richter"
                            4 => "F&#46; Chantrel"
                          ]
                        ]
                      ]
                    ]
                  ]
                  "host" => array:1 [
                    0 => array:2 [
                      "doi" => "10.1111/j.1744-9987.2011.01003.x"
                      "Revista" => array:7 [
                        "tituloSerie" => "Ther Apher Dial"
                        "fecha" => "2011"
                        "volumen" => "15"
                        "paginaInicial" => "522"
                        "paginaFinal" => "531"
                        "link" => array:1 [
                          0 => array:2 [
                            "url" => "https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/22107688"
                            "web" => "Medline"
                          ]
                        ]
                        "itemHostRev" => array:3 [
                          "pii" => "S014067361931791X"
                          "estado" => "S300"
                          "issn" => "01406736"
                        ]
                      ]
                    ]
                  ]
                ]
              ]
            ]
            9 => array:3 [
              "identificador" => "bib0100"
              "etiqueta" => "10"
              "referencia" => array:1 [
                0 => array:2 [
                  "contribucion" => array:1 [
                    0 => array:2 [
                      "titulo" => "Successful treatment of thyroid storm with plasmapheresis in a patient with methimazole-induced agranulocytosis"
                      "autores" => array:1 [
                        0 => array:2 [
                          "etal" => false
                          "autores" => array:5 [
                            0 => "A&#46;A&#46; Vyas"
                            1 => "P&#46; Vyas"
                            2 => "N&#46;L&#46; Fillipon"
                            3 => "R&#46; Vijayakrishnan"
                            4 => "N&#46; Trivedi"
                          ]
                        ]
                      ]
                    ]
                  ]
                  "host" => array:1 [
                    0 => array:2 [
                      "doi" => "10.4158/EP09265.CR"
                      "Revista" => array:7 [
                        "tituloSerie" => "Endocr Pract"
                        "fecha" => "2010"
                        "volumen" => "16"
                        "paginaInicial" => "673"
                        "paginaFinal" => "676"
                        "link" => array:1 [
                          0 => array:2 [
                            "url" => "https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/20439250"
                            "web" => "Medline"
                          ]
                        ]
                        "itemHostRev" => array:3 [
                          "pii" => "S014067361831924X"
                          "estado" => "S300"
                          "issn" => "01406736"
                        ]
                      ]
                    ]
                  ]
                ]
              ]
            ]
          ]
        ]
      ]
    ]
  ]
  "idiomaDefecto" => "es"
  "url" => "/02116995/0000004000000005/v1_202010130624/S0211699519301596/v1_202010130624/es/main.assets"
  "Apartado" => array:4 [
    "identificador" => "48186"
    "tipo" => "SECCION"
    "en" => array:2 [
      "titulo" => "Cartas al Director"
      "idiomaDefecto" => true
    ]
    "idiomaDefecto" => "en"
  ]
  "PDF" => "https://static.elsevier.es/multimedia/02116995/0000004000000005/v1_202010130624/S0211699519301596/v1_202010130624/es/main.pdf?idApp=UINPBA000064&text.app=https://revistanefrologia.com/"
  "EPUB" => "https://multimedia.elsevier.es/PublicationsMultimediaV1/item/epub/S0211699519301596?idApp=UINPBA000064"
]
Compartir
Información de la revista
Vol. 40. Núm. 5.septiembre - octubre 2020
Páginas 491-578
Vol. 40. Núm. 5.septiembre - octubre 2020
Páginas 491-578
Carta al Director
Open Access
Plasmaféresis tiroidea
Thyroid plasmapheresis
Visitas
7742
Jorge Rojo Álvaroa,
Autor para correspondencia
jorgerojo23@hotmail.com

Autor para correspondencia.
, Concepción Conchillo Fernándeza, Leire Agea Díaza, Ismene Bilbao Garaya, Cristina García Delgadoa, José Molina del Ríob, Miguel María Goena Iglesiasa
a Servicio de Endocrinología, Hospital Universitario Donostia, Donostia, Gipuzkoa, España
b Servicio de Nefrología, Hospital Universitario Donostia, Donostia, Gipuzkoa, España
Este artículo ha recibido

Under a Creative Commons license
Información del artículo
Texto completo
Bibliografía
Descargar PDF
Estadísticas
Figuras (1)
Tablas (1)
Tabla 1. Evolución analítica
Texto completo
Sr. Director:

La tiroiditis por amiodarona es un tipo de tirotoxicosis que puede aparecer en el contexto del tratamiento de diversas taquiarritmias con dicho fármaco. Podemos distinguir 2 tipos: la tipo 1 es un hipertiroidismo inducido por yodo, mientras que la tipo 2 es una tiroiditis destructiva1.

El tratamiento de la tipo 1 incluye las tionamidas (metimazol y propiltiouracilo). Otras alternativas podrían ser el perclorato potásico, el carbonato de litio, el ácido iopanoico, la colestiramina y el radioyodo2–5. Como opción definitiva la tiroidectomía6.

El tratamiento de la tipo 2 se realiza con prednisona. Las formas mixtas se tratan con prednisona y tionamidas1.

La aféresis tiroidea fue descrita por primera vez en 1970, en 3 casos de tormenta tiroidea7. El beneficio terapéutico que aporta se debe a que elimina las hormonas tiroideas libres, elimina las proteínas de unión (globulina fijadora de tiroxina [TBG], transtirretina, albúmina) reemplazándolas por nuevas proteínas de unión insaturadas, elimina la deiodinasa tipo 5, así mismo elimina citoquinas, anticuerpos, catecolaminas, toxinas, etc.8.

Presentamos el caso de un varón de 48 años de edad, remitido desde cardiología por tirotoxicosis: tirotropina (thyroid-stimulating hormone [TSH]) <0,01mUI/l (0,3-4,2), tiroxina libre (T4l) 3,9ng/dl (0,85-1,75), triyodotironina (T3l) 8,2pg/ml (2-4,4), anticuerpos antiperoxidasa (anti-TPO) <9UI/ml (0-34) y anticuerpos antireceptor de TSH (thyroid stimulating immunoglobulin [TSI]) <0,8UI/l (0-2,4). Tenía antecedente de miocardiopatía dilatada con disfunción ventricular severa tras miocarditis vírica y fibrilación auricular crónica anticoagulada. No exposición a fuentes de yodo salvo el antecedente de tratamiento con amiodarona durante 3 meses, un año antes. Refería sensación de nerviosismo con palpitaciones continuas, sudoración profusa, disnea con mínimos esfuerzos y pérdida de peso las últimas semanas.

La amiodarona es un antiarrítmico de clase iii que estructuralmente se asemeja a las hormonas tiroideas y posee abundante cantidad de yodo. Debido a su lipofilia se deposita en el tejido graso y tiene una vida media muy larga, lo que explica que sus efectos secundarios puedan ocurrir meses después de suspenderla1.

La ecografía tiroidea mostró un tiroides normal y la gammagrafía tiroidea fue compatible con tiroiditis, por lo que se inició tratamiento antitiroideo con metimazol y prednisona.

Se realizaron controles cada 2-4 semanas sin conseguir respuesta al tratamiento antitiroideo, con empeoramiento clínico. Se asoció perclorato potásico, a pesar de lo cual las hormonas aumentaron con deterioro de la función renal.

De forma excepcional, fue entonces cuando se planteó realizar plasmaféresis tiroidea previamente a una tiroidectomía preferente. Se realizaron 5 sesiones con intercambio de 3.500ml de plasmaproteínas pasteurizadas líquidas (PPL), consiguiendo reducir los niveles hormonales con una notable mejoría clínica.

En la tabla 1 se puede ver la evolución analítica.

Tabla 1.

Evolución analítica

  T4l(0,85-1,75ng/dl)  T3l(2-4,4pg/ml)  Metimazol (mg/día)  Prednisona (mg/día)  Perclorato (mg/día)  Aféresis 
1.ª consulta  3,9  8,2  15  30     
4 semanas después  6,2  8,6  30  60     
2 semanas después  4,1  6,4  30  60     
2 semanas después  4,1  8,3  40  90     
Una semana después  4,1  40  75     
3 semanas después  5,09  9,6  40  90  600   
Un día después  6,62  11  40  90  600   
2 días después  >7,77  13,5  40  90  600   
3 días después  >7,77  13,5  40  60  800   
4 días después  >,77  16,7  40  45  600   
2 días después  >7,77  17,6  40  30  —  1.ª sesión 
Un día después  5,49  12,4  40  30  —  2.ª sesión 
2 días después  >7,77  14,9  40  30  —  3.ª sesión 
Un día después  6,41  14,5  40  30  —  4.ª sesión 
Un día después  6,14  13  40  30  —  5.ª sesión 
Un día después  5,89  13,9  40  30  —  — 

En la figura 1 se muestra la evolución de los niveles hormonales con el tratamiento antitiroideo convencional; con flechas se indican el inicio de las sesiones de plasmaféresis y el momento de la cirugía.

Figura 1.

Gráfica evolutiva.

(0.31MB).

El día siguiente a la última sesión de plasmaféresis se realizó una tiroidectomía total. Durante la cirugía presentó estabilidad hemodinámica. A los 6 días tras la intervención las hormonas tiroideas estaban dentro de la normalidad y el paciente fue dado de alta con levotiroxina 100mcg/día.

La anatomía patológica definitiva fue de hiperplasia tiroidea difusa.

En los controles posteriores estaba asintomático y eutiroideo.

La plasmaféresis representa el método más rápido para reducir las hormonas tiroideas y mejorar clínicamente. La solución de reemplazo incluye plasma fresco congelado y albúmina. Su efecto es transitorio durante 24-48h, y a veces se aprecia una discordancia entre la mejoría clínica y la bioquímica, con descenso moderado de los niveles hormonales, pero con una franca mejoría sintomática. En algún caso se ha conseguido una reducción de hasta el 65% de los niveles de T4l9.

Nuestro paciente recibió tratamiento antitiroideo como una tiroiditis mixta con metimazol y prednisona. La adición de perclorato potásico empeoró la función renal. Dada la ausencia de mejoría clínica y analítica con el tratamiento antitiroideo convencional, fue entonces cuando se planteó realizar las sesiones de plasmaféresis que fueron bien toleradas consiguiendo un rápido descenso de los niveles hormonales de al menos el 25%, algo moderado comparado con otros casos publicados, pero se consiguió una notable mejoría clínica y se estabilizó al paciente con el objetivo de minimizar la morbilidad perioperatoria previamente a la tiroidectomía.

La plasmaféresis tiroidea se trata, por tanto, de una técnica cuya indicación no está claramente definida, que se emplea con escasa frecuencia en los hipertiroidismos, pero que como en nuestro caso podría resultar de gran utilidad en las siguientes situaciones: presencia de síntomas graves (cardiológicos, manifestaciones neurológicas, miopatía severa), rápido deterioro clínico, contraindicación de otras terapias (agranulocitosis, insuficiencia renal, asma, insuficiencia cardiaca, etc.), fracaso del tratamiento convencional y previamente a tiroidectomía de emergencia7–10.

Financiación

Declaramos no haber recibido ayuda alguna para la realización de este trabajo.

Bibliografía
[1]
S. Basaria, D.S. Cooper.
Amiodarone and the thyroid.
Am J Med, 118 (2005), pp. 706-714
[2]
Amiodarone and thyroid dysfunction 2019 [consultado mar 2019]. Disponible en: https://www-uptodate-com.na-cdib.a17.csinet.es/contents/amiodarone-and-thyroid-dysfunction?search=amiodarone%20and%20thyroid%20dysfunction&source=search_result&selectedTitle=1∼150&usage_type=default&display_rank=1
[3]
E. Martino, F. Aghini-Lombardi, S. Mariotti, M. Lenziardi, L. Baschieri, L.E. Braverman, et al.
Treatment of amiodarone associated thyrotoxicosis by simultaneous administration of potassium perchlorate and methimazole.
J Endocrinol Invest, 9 (1986), pp. 201-207
[4]
G. Dickstein, C. Shechner, F. Adawi, J. Kaplan, E. Baron, S. Ish-Shalom.
Lithium treatment in amiodarone-induced thyrotoxicosis.
Am J Med, 102 (1997), pp. 454-458
[5]
J.S. Hermida, G. Jarry, E. Tcheng, V. Moullart, S. Arlot, J.L. Rey, et al.
Radioiodine ablation of the thyroid to allow the reintroduction of amiodarone treatment in patients with a prior history of amiodarone-induced thyrotoxicosis.
Am J Med, 116 (2004), pp. 345-348
[6]
S.G. Houghton, D.R. Farley, M.D. Brennan, J.A. van Heerden, G.B. Thompson, C.S. Grant.
Surgical management of amiodarone-associated thyrotoxicosis: Mayo Clinic experience.
World J Surg, 28 (2004), pp. 1083-1087
[7]
F.S. Ashkar, R.B. Katims, W.M. Smoak, A.J. Gilson.
Thyroid storm treatment with blood exchange and plasmapheresis.
JAMA, 214 (1970), pp. 1275-1279
[8]
A. Carhill, A. Gutierrez, R. Lakhia, R. Nalini.
Surviving the storm: Two cases of thyroid storm successfully treated with plasmapheresis.
BMJ Case Rep, (2012), pp. 2012
[9]
C. Muller, P. Perrin, B. Faller, S. Richter, F. Chantrel.
Role of plasma exchange in the thyroid storm.
Ther Apher Dial, 15 (2011), pp. 522-531
[10]
A.A. Vyas, P. Vyas, N.L. Fillipon, R. Vijayakrishnan, N. Trivedi.
Successful treatment of thyroid storm with plasmapheresis in a patient with methimazole-induced agranulocytosis.
Endocr Pract, 16 (2010), pp. 673-676
Descargar PDF
Idiomas
Nefrología
Opciones de artículo
Herramientas