array:24 [
  "pii" => "S021169952300108X"
  "issn" => "02116995"
  "doi" => "10.1016/j.nefro.2023.07.001"
  "estado" => "S300"
  "fechaPublicacion" => "2024-05-01"
  "aid" => "1191"
  "copyright" => "Sociedad Española de Nefrología"
  "copyrightAnyo" => "2023"
  "documento" => "simple-article"
  "crossmark" => 1
  "subdocumento" => "cor"
  "cita" => "Nefrologia. 2024;44:437-9"
  "abierto" => array:3 [
    "ES" => true
    "ES2" => true
    "LATM" => true
  ]
  "gratuito" => true
  "lecturas" => array:1 [
    "total" => 0
  ]
  "Traduccion" => array:1 [
    "en" => array:19 [
      "pii" => "S2013251424001238"
      "issn" => "20132514"
      "doi" => "10.1016/j.nefroe.2024.06.005"
      "estado" => "S300"
      "fechaPublicacion" => "2024-05-01"
      "aid" => "1191"
      "copyright" => "Sociedad Española de Nefrología"
      "documento" => "simple-article"
      "crossmark" => 1
      "subdocumento" => "cor"
      "cita" => "Nefrologia (English Version). 2024;44:437-9"
      "abierto" => array:3 [
        "ES" => true
        "ES2" => true
        "LATM" => true
      ]
      "gratuito" => true
      "lecturas" => array:1 [
        "total" => 0
      ]
      "en" => array:10 [
        "idiomaDefecto" => true
        "cabecera" => "<span class="elsevierStyleTextfn">Letter to the Editor</span>"
        "titulo" => "Management of refractory pruritus with difelikefalin in a patient on incremental hemodialysis one day a week&#58; Is it safe and effective&#63;"
        "tienePdf" => "en"
        "tieneTextoCompleto" => "en"
        "paginas" => array:1 [
          0 => array:2 [
            "paginaInicial" => "437"
            "paginaFinal" => "439"
          ]
        ]
        "titulosAlternativos" => array:1 [
          "es" => array:1 [
            "titulo" => "Manejo del prurito refractario con difelikefalina en un paciente en hemodi&#225;lisis incremental de un d&#237;a a la semana&#46; &#191;Es seguro y eficaz&#63;"
          ]
        ]
        "contieneTextoCompleto" => array:1 [
          "en" => true
        ]
        "contienePdf" => array:1 [
          "en" => true
        ]
        "autores" => array:1 [
          0 => array:2 [
            "autoresLista" => "Jos&#233; C&#46; de la Flor, Leonardo Cruzado, Javier Deira, Francisco Valga, Beatriz Sualdea, Rocio Zamora, Miguel Rodeles"
            "autores" => array:7 [
              0 => array:2 [
                "nombre" => "Jos&#233; C&#46;"
                "apellidos" => "de la Flor"
              ]
              1 => array:2 [
                "nombre" => "Leonardo"
                "apellidos" => "Cruzado"
              ]
              2 => array:2 [
                "nombre" => "Javier"
                "apellidos" => "Deira"
              ]
              3 => array:2 [
                "nombre" => "Francisco"
                "apellidos" => "Valga"
              ]
              4 => array:2 [
                "nombre" => "Beatriz"
                "apellidos" => "Sualdea"
              ]
              5 => array:2 [
                "nombre" => "Rocio"
                "apellidos" => "Zamora"
              ]
              6 => array:2 [
                "nombre" => "Miguel"
                "apellidos" => "Rodeles"
              ]
            ]
          ]
        ]
      ]
      "idiomaDefecto" => "en"
      "Traduccion" => array:1 [
        "es" => array:9 [
          "pii" => "S021169952300108X"
          "doi" => "10.1016/j.nefro.2023.07.001"
          "estado" => "S300"
          "subdocumento" => ""
          "abierto" => array:3 [
            "ES" => true
            "ES2" => true
            "LATM" => true
          ]
          "gratuito" => true
          "lecturas" => array:1 [
            "total" => 0
          ]
          "idiomaDefecto" => "es"
          "EPUB" => "https://multimedia.elsevier.es/PublicationsMultimediaV1/item/epub/S021169952300108X?idApp=UINPBA000064"
        ]
      ]
      "EPUB" => "https://multimedia.elsevier.es/PublicationsMultimediaV1/item/epub/S2013251424001238?idApp=UINPBA000064"
      "url" => "/20132514/0000004400000003/v1_202407151105/S2013251424001238/v1_202407151105/en/main.assets"
    ]
  ]
  "itemSiguiente" => array:19 [
    "pii" => "S0211699523001285"
    "issn" => "02116995"
    "doi" => "10.1016/j.nefro.2023.08.003"
    "estado" => "S300"
    "fechaPublicacion" => "2024-05-01"
    "aid" => "1196"
    "copyright" => "Sociedad Espa&#241;ola de Nefrolog&#237;a"
    "documento" => "simple-article"
    "crossmark" => 1
    "subdocumento" => "cor"
    "cita" => "Nefrologia. 2024;44:439-40"
    "abierto" => array:3 [
      "ES" => true
      "ES2" => true
      "LATM" => true
    ]
    "gratuito" => true
    "lecturas" => array:1 [
      "total" => 0
    ]
    "es" => array:10 [
      "idiomaDefecto" => true
      "cabecera" => "<span class="elsevierStyleTextfn">Cartas al director</span>"
      "titulo" => "Tratamientos y dietas asociadas a la hipertensi&#243;n arterial resistente y su influencia en la eficacia de la espironolactona"
      "tienePdf" => "es"
      "tieneTextoCompleto" => "es"
      "paginas" => array:1 [
        0 => array:2 [
          "paginaInicial" => "439"
          "paginaFinal" => "440"
        ]
      ]
      "titulosAlternativos" => array:1 [
        "en" => array:1 [
          "titulo" => "Treatments and diets associated with resistant arterial hypertension and their influence on the efficacy of spironolactone"
        ]
      ]
      "contieneTextoCompleto" => array:1 [
        "es" => true
      ]
      "contienePdf" => array:1 [
        "es" => true
      ]
      "autores" => array:1 [
        0 => array:2 [
          "autoresLista" => "Nicolle Fabiola Qui&#241;onez Qui&#241;ones, Joel Antonio Santiago Ferrer, Cesar Abel Burga Cisterna"
          "autores" => array:3 [
            0 => array:2 [
              "nombre" => "Nicolle Fabiola"
              "apellidos" => "Qui&#241;onez Qui&#241;ones"
            ]
            1 => array:2 [
              "nombre" => "Joel Antonio"
              "apellidos" => "Santiago Ferrer"
            ]
            2 => array:2 [
              "nombre" => "Cesar Abel"
              "apellidos" => "Burga Cisterna"
            ]
          ]
        ]
      ]
    ]
    "idiomaDefecto" => "es"
    "Traduccion" => array:1 [
      "en" => array:9 [
        "pii" => "S201325142400124X"
        "doi" => "10.1016/j.nefroe.2023.08.008"
        "estado" => "S300"
        "subdocumento" => ""
        "abierto" => array:3 [
          "ES" => true
          "ES2" => true
          "LATM" => true
        ]
        "gratuito" => true
        "lecturas" => array:1 [
          "total" => 0
        ]
        "idiomaDefecto" => "en"
        "EPUB" => "https://multimedia.elsevier.es/PublicationsMultimediaV1/item/epub/S201325142400124X?idApp=UINPBA000064"
      ]
    ]
    "EPUB" => "https://multimedia.elsevier.es/PublicationsMultimediaV1/item/epub/S0211699523001285?idApp=UINPBA000064"
    "url" => "/02116995/0000004400000003/v1_202405030445/S0211699523001285/v1_202405030445/es/main.assets"
  ]
  "itemAnterior" => array:18 [
    "pii" => "S0211699523001017"
    "issn" => "02116995"
    "doi" => "10.1016/j.nefro.2023.06.009"
    "estado" => "S300"
    "fechaPublicacion" => "2024-05-01"
    "aid" => "1187"
    "copyright" => "Sociedad Espa&#241;ola de Nefrolog&#237;a"
    "documento" => "simple-article"
    "crossmark" => 1
    "subdocumento" => "cor"
    "cita" => "Nefrologia. 2024;44:435-6"
    "abierto" => array:3 [
      "ES" => true
      "ES2" => true
      "LATM" => true
    ]
    "gratuito" => true
    "lecturas" => array:1 [
      "total" => 0
    ]
    "en" => array:11 [
      "idiomaDefecto" => true
      "cabecera" => "<span class="elsevierStyleTextfn">Letter to the Editor</span>"
      "titulo" => "Effect of early treatment with dapagliflozin on the natural history of chronic kidney disease"
      "tienePdf" => "en"
      "tieneTextoCompleto" => "en"
      "paginas" => array:1 [
        0 => array:2 [
          "paginaInicial" => "435"
          "paginaFinal" => "436"
        ]
      ]
      "titulosAlternativos" => array:1 [
        "es" => array:1 [
          "titulo" => "Efecto del inicio precoz de dapagliflozina en la evoluci&#243;n de la enfermedad renal cr&#243;nica"
        ]
      ]
      "contieneTextoCompleto" => array:1 [
        "en" => true
      ]
      "contienePdf" => array:1 [
        "en" => true
      ]
      "resumenGrafico" => array:2 [
        "original" => 0
        "multimedia" => array:7 [
          "identificador" => "fig0005"
          "etiqueta" => "Fig&#46; 1"
          "tipo" => "MULTIMEDIAFIGURA"
          "mostrarFloat" => true
          "mostrarDisplay" => false
          "figura" => array:1 [
            0 => array:4 [
              "imagen" => "gr1.jpeg"
              "Alto" => 1242
              "Ancho" => 2091
              "Tamanyo" => 90676
            ]
          ]
          "descripcion" => array:1 [
            "en" => "<p id="spar0005" class="elsevierStyleSimplePara elsevierViewall">Differences in eGFR decline rate in patients treated with dapagliflozin vs&#46; placebo&#46;</p>"
          ]
        ]
      ]
      "autores" => array:1 [
        0 => array:2 [
          "autoresLista" => "&#193;lvaro March&#225;n-L&#243;pez"
          "autores" => array:1 [
            0 => array:2 [
              "nombre" => "&#193;lvaro"
              "apellidos" => "March&#225;n-L&#243;pez"
            ]
          ]
        ]
      ]
    ]
    "idiomaDefecto" => "en"
    "EPUB" => "https://multimedia.elsevier.es/PublicationsMultimediaV1/item/epub/S0211699523001017?idApp=UINPBA000064"
    "url" => "/02116995/0000004400000003/v1_202405030445/S0211699523001017/v1_202405030445/en/main.assets"
  ]
  "es" => array:14 [
    "idiomaDefecto" => true
    "cabecera" => "<span class="elsevierStyleTextfn">Carta al Director</span>"
    "titulo" => "Manejo del prurito refractario con difelikefalina en un paciente en hemodi&#225;lisis incremental de un d&#237;a a la semana&#46; &#191;Es seguro y eficaz&#63;"
    "tieneTextoCompleto" => true
    "saludo" => "<span class="elsevierStyleItalic">Sr&#46; Director&#44;</span>"
    "paginas" => array:1 [
      0 => array:2 [
        "paginaInicial" => "437"
        "paginaFinal" => "439"
      ]
    ]
    "autores" => array:1 [
      0 => array:4 [
        "autoresLista" => "Jos&#233; C&#46; de la Flor, Leonidas Cruzado, Javier Deira, Francisco Valga, Beatriz Sualdea, Roc&#237;o Zamora, Miguel Rodeles"
        "autores" => array:7 [
          0 => array:4 [
            "nombre" => "Jos&#233; C&#46;"
            "apellidos" => "de la Flor"
            "email" => array:2 [
              0 => "josedelaflor81@yahoo.com"
              1 => "jflomer@mde.es"
            ]
            "referencia" => array:2 [
              0 => array:2 [
                "etiqueta" => "<span class="elsevierStyleSup">a</span>"
                "identificador" => "aff0005"
              ]
              1 => array:2 [
                "etiqueta" => "<span class="elsevierStyleSup">&#42;</span>"
                "identificador" => "cor0005"
              ]
            ]
          ]
          1 => array:3 [
            "nombre" => "Leonidas"
            "apellidos" => "Cruzado"
            "referencia" => array:1 [
              0 => array:2 [
                "etiqueta" => "<span class="elsevierStyleSup">b</span>"
                "identificador" => "aff0010"
              ]
            ]
          ]
          2 => array:3 [
            "nombre" => "Javier"
            "apellidos" => "Deira"
            "referencia" => array:1 [
              0 => array:2 [
                "etiqueta" => "<span class="elsevierStyleSup">c</span>"
                "identificador" => "aff0015"
              ]
            ]
          ]
          3 => array:3 [
            "nombre" => "Francisco"
            "apellidos" => "Valga"
            "referencia" => array:1 [
              0 => array:2 [
                "etiqueta" => "<span class="elsevierStyleSup">d</span>"
                "identificador" => "aff0020"
              ]
            ]
          ]
          4 => array:3 [
            "nombre" => "Beatriz"
            "apellidos" => "Sualdea"
            "referencia" => array:1 [
              0 => array:2 [
                "etiqueta" => "<span class="elsevierStyleSup">a</span>"
                "identificador" => "aff0005"
              ]
            ]
          ]
          5 => array:3 [
            "nombre" => "Roc&#237;o"
            "apellidos" => "Zamora"
            "referencia" => array:1 [
              0 => array:2 [
                "etiqueta" => "<span class="elsevierStyleSup">e</span>"
                "identificador" => "aff0025"
              ]
            ]
          ]
          6 => array:3 [
            "nombre" => "Miguel"
            "apellidos" => "Rodeles"
            "referencia" => array:1 [
              0 => array:2 [
                "etiqueta" => "<span class="elsevierStyleSup">a</span>"
                "identificador" => "aff0005"
              ]
            ]
          ]
        ]
        "afiliaciones" => array:5 [
          0 => array:3 [
            "entidad" => "Servicio de Nefrolog&#237;a&#44; Hospital Central de la Defensa G&#243;mez Ulla&#44; Madrid&#44; Espa&#241;a"
            "etiqueta" => "a"
            "identificador" => "aff0005"
          ]
          1 => array:3 [
            "entidad" => "Servicio de Nefrolog&#237;a&#44; Hospital General de Elche&#44; Alicante&#44; Espa&#241;a"
            "etiqueta" => "b"
            "identificador" => "aff0010"
          ]
          2 => array:3 [
            "entidad" => "Servicio de Nefrolog&#237;a&#44; Hospital San Pedro de Alc&#225;ntara&#44; C&#225;ceres&#44; Espa&#241;a"
            "etiqueta" => "c"
            "identificador" => "aff0015"
          ]
          3 => array:3 [
            "entidad" => "Servicio de Nefrolog&#237;a&#44; Hospital Universitario Dr&#46; Negr&#237;n&#44; Las Palmas de Gran Canarias&#44; Espa&#241;a"
            "etiqueta" => "d"
            "identificador" => "aff0020"
          ]
          4 => array:3 [
            "entidad" => "Servicio de Nefrolog&#237;a&#44; Hospital Universitario General Villalba&#44; Madrid&#44; Espa&#241;a"
            "etiqueta" => "e"
            "identificador" => "aff0025"
          ]
        ]
        "correspondencia" => array:1 [
          0 => array:3 [
            "identificador" => "cor0005"
            "etiqueta" => "&#8270;"
            "correspondencia" => "Autor para correspondencia&#46;"
          ]
        ]
      ]
    ]
    "titulosAlternativos" => array:1 [
      "en" => array:1 [
        "titulo" => "Management of refractory pruritus with difelikefalin in a patient on incremental hemodialysis one day a week&#58; Is it safe and effective&#63;"
      ]
    ]
    "textoCompleto" => "<span class="elsevierStyleSections"><p id="par0005" class="elsevierStylePara elsevierViewall">El prurito ur&#233;mico &#40;PU&#41; es uno de los s&#237;ntomas que m&#225;s afectan la calidad de vida de la poblaci&#243;n en hemodi&#225;lisis &#40;HD&#41;&#46; A pesar de su alta prevalencia &#40;30-70&#37;&#41;&#44; no est&#225; tratada adecuadamente<a class="elsevierStyleCrossRef" href="#bib0065"><span class="elsevierStyleSup">1</span></a>&#46; La difelikefalina &#40;DFK&#41; es un agonista perif&#233;rico de los receptores opioides kappa aprobada recientemente para el tratamiento del PU<a class="elsevierStyleCrossRef" href="#bib0070"><span class="elsevierStyleSup">2</span></a>&#46; Sin embargo&#44; su experiencia en hemodi&#225;lisis incremental &#40;HDi&#41; es escasa&#46;</p><p id="par0010" class="elsevierStylePara elsevierViewall">Presentamos a una mujer de 62 a&#241;os con nefrectom&#237;a derecha por hidronefrosis grave secundaria a litiasis&#44; hipertensi&#243;n arterial y diabetes mellitus tipo 2&#46; Inicia HD por mal control tensional&#44; hiperpotasemia&#44; cl&#237;nica ur&#233;mica y prurito generalizado&#44; con una sesi&#243;n&#47;semanal de 240 min y dializador de triacetato de celulosa asim&#233;trico-1&#44;9m<span class="elsevierStyleSup">2</span>&#40;ATA&#174;&#41;&#46; Al inicio de la HDi presenta un aclaramiento de creatinina &#40;ClCr&#41;&#44; urea &#40;KrU&#41; medido mediante orina de 24 h y diuresis residual de 16&#59; 4&#44;70<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>ml&#47;min&#47;1&#44;73 m<span class="elsevierStyleSup">2</span> y 1900<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>ml respectivamente&#46;</p><p id="par0015" class="elsevierStylePara elsevierViewall">Debido a persistencia del prurito&#44; se descartaron causas dermatol&#243;gicas&#44; hematol&#243;gicas&#44; hep&#225;tica&#47;biliar&#44; neurol&#243;gica&#44; psiqui&#225;tricas y farmacol&#243;gicas&#46; La paciente manten&#237;a Kt&#47;V est&#225;ndar ajustado a superficie corporal mayores de 2&#44;3 vol&#250;menes semanales&#44; alto volumen convectivo y diuresis residual con KrU &#62;<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>4<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>ml&#47;min&#44; por lo que se consider&#243; justificado no aumentar la dosis de di&#225;lisis &#40;<a class="elsevierStyleCrossRef" href="#tbl0005">tabla 1</a>&#41;&#46; El tratamiento inicial con hidratantes&#44; emolientes d&#233;rmicos&#44; gabapentina y mirtazapina no tuvieron resultado&#46; La gravedad del prurito y el impacto en la calidad de vida fueron evaluados mediante los cuestionarios WIN-RS y SADS<a class="elsevierStyleCrossRef" href="#bib0075"><span class="elsevierStyleSup">3</span></a>&#44; presentando 8 puntos y grado moderado&#44; respectivamente&#46; Ante la persistencia de la sintomatolog&#237;a&#44; se solicit&#243; DFK iv&#46; &#40;0&#44;5<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>&#956;g&#47;kg&#47;pos-HD semanal&#41; mediante el Programa de Acceso Temprano&#46; A las 12 semanas de tratamiento se redujo hasta los 4 puntos y grado leve del prurito en la escala WIN-RS y SADS&#44; respectivamente &#40;<a class="elsevierStyleCrossRef" href="#tbl0005">tabla 1</a>&#41;&#46; La paciente no present&#243; efectos adversos con este f&#225;rmaco durante su seguimiento&#46;</p><elsevierMultimedia ident="tbl0005"></elsevierMultimedia><p id="par0020" class="elsevierStylePara elsevierViewall">El manejo del PU sigue siendo complejo por su origen multifactorial&#46; Tras descartar causas secundarias del mismo&#44; se han planteado diferentes tratamientos farmacol&#243;gicos t&#243;picos y sist&#233;micos&#44; siendo la gabapentina el &#250;nico f&#225;rmaco con efecto probado sobre el PU<a class="elsevierStyleCrossRef" href="#bib0065"><span class="elsevierStyleSup">1</span></a>&#46; Adem&#225;s&#44; se ha asociado cl&#225;sicamente a la di&#225;lisis de bajo flujo y los niveles de Kt&#47;V &#60;<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>1&#44;5 L<a class="elsevierStyleCrossRef" href="#bib0080"><span class="elsevierStyleSup">4</span></a>&#46; Exist&#237;a la hip&#243;tesis que aquellos pacientes que manten&#237;an funci&#243;n renal residual en di&#225;lisis peritoneal se asociaba a menor incidencia de PU debido a la eliminaci&#243;n de mol&#233;culas de mayor tama&#241;o<a class="elsevierStyleCrossRef" href="#bib0085"><span class="elsevierStyleSup">5</span></a>&#44; pero estudios recientes no encuentran relaci&#243;n sobre ello<a class="elsevierStyleCrossRef" href="#bib0090"><span class="elsevierStyleSup">6</span></a>&#46; Por otro lado&#44; dentro de las t&#233;cnicas de HD&#44; la HD de alto flujo&#44; la hemodiafiltraci&#243;n en l&#237;nea o t&#233;cnica de HD adsortiva&#44; se asocian con mejor&#237;a de la cl&#237;nica del PU<a class="elsevierStyleCrossRef" href="#bib0095"><span class="elsevierStyleSup">7</span></a>&#46; Considerando que estas t&#233;cnicas&#44; mejoran la depuraci&#243;n de toxinas ur&#233;micas y del estado inflamatorio&#46; Sin embargo&#44; actualmente&#44; ninguno de los tratamientos dial&#237;ticos ha demostrado ser eficaz para evitar el PU&#46; Solo el trasplante renal mejora significativamente la sintomatolog&#237;a del PU<a class="elsevierStyleCrossRef" href="#bib0095"><span class="elsevierStyleSup">7</span></a>&#46;</p><p id="par0025" class="elsevierStylePara elsevierViewall">En un reciente ensayo cl&#237;nico&#44; 378 pacientes en HD con un prurito moderado-grave fueron aleatorizados 1&#58;1 para recibir DFK y placebo&#44; 3 veces a la semana pos-HD&#44; durante 12 semanas&#46; DFK demostr&#243; tener r&#225;pida eficacia con una reducci&#243;n significativa del prurito en al menos 3 puntos en la escala WIN-RS del picor en comparaci&#243;n con placebo &#40;51&#44;9&#37; vs&#46; 30&#44;9&#37;&#41;&#44; proporcionando una mejor&#237;a en la calidad de vida<a class="elsevierStyleCrossRef" href="#bib0100"><span class="elsevierStyleSup">8</span></a>&#46; Sin embargo&#44; estudios realizados en poblaci&#243;n en HD solo incluyen pacientes con la pauta convencional de 3 d&#237;as a la semana&#44; sin incluir a pacientes en HDi&#46;</p><p id="par0030" class="elsevierStylePara elsevierViewall">Nuestro caso describe por primera vez la eficacia y seguridad de la DFK en el manejo del prurito en una paciente en HDi con una sesi&#243;n a la semana&#46; En nuestro centro&#44; en pacientes incidentes la frecuencia de dosis de HD se ajusta en funci&#243;n del KrU&#44; siguiendo los criterios recogidos en el estudio DIPPI<a class="elsevierStyleCrossRef" href="#bib0105"><span class="elsevierStyleSup">9</span></a> y las recomendaciones de la National Kidney Foundation-Kidney Disease Outcomes Quality Initiative &#40;NKF-KDOQI&#41; del 2015<a class="elsevierStyleCrossRef" href="#bib0110"><span class="elsevierStyleSup">10</span></a>&#46; Nuestro paciente&#44; durante el seguimiento&#44; mantuvo diuresis&#44; ClCr y KrU sin cambios&#44; con valores de eficacia de HD correcta&#44; sin necesidad de aumentar la frecuencia de la dosis de di&#225;lisis&#46; El nuevo documento de la Sociedad Espa&#241;ola de Nefrolog&#237;a &#40;SEN&#41; del manejo del prurito en HD<a class="elsevierStyleCrossRef" href="#bib0115"><span class="elsevierStyleSup">11</span></a>&#44; recomienda la prescripci&#243;n de DKF para casos refractarios&#46;</p><p id="par0035" class="elsevierStylePara elsevierViewall">Seg&#250;n nuestra experiencia&#44; en pacientes con adecuado aclaramiento renal y dial&#237;tico que presenten un prurito refractario&#44; el uso de DFK es &#250;til y seguro&#44; evitando aumentar la dosis de di&#225;lisis&#46; Con ello&#44; preservamos la calidad de vida de los pacientes y reducimos el coste asociado a un mayor n&#250;mero de sesiones semanales<a class="elsevierStyleCrossRef" href="#bib0120"><span class="elsevierStyleSup">12</span></a>&#46;</p><span id="sec0005" class="elsevierStyleSection elsevierViewall"><span class="elsevierStyleSectionTitle" id="sect0005">Responsabilidades &#233;ticas</span><p id="par0040" class="elsevierStylePara elsevierViewall">El estudio cumpli&#243; con los principios enunciados en la declaraci&#243;n de Helsinki&#46; Los autores declaran que cuenta con el consentimiento informado del sujeto estudiado&#44; y respetan el derecho a la privacidad del paciente&#46; Para esta investigaci&#243;n no se realizaron experimentos en seres humanos ni en animales&#46;</p></span><span id="sec0010" class="elsevierStyleSection elsevierViewall"><span class="elsevierStyleSectionTitle" id="sect0010">Conflicto de intereses</span><p id="par0045" class="elsevierStylePara elsevierViewall">El autor declara no tener ning&#250;n conflicto de intereses ni apoyo financiero&#46;</p></span></span>"
    "textoCompletoSecciones" => array:1 [
      "secciones" => array:3 [
        0 => array:2 [
          "identificador" => "sec0005"
          "titulo" => "Responsabilidades &#233;ticas"
        ]
        1 => array:2 [
          "identificador" => "sec0010"
          "titulo" => "Conflicto de intereses"
        ]
        2 => array:1 [
          "titulo" => "Bibliograf&#237;a"
        ]
      ]
    ]
    "pdfFichero" => "main.pdf"
    "tienePdf" => true
    "multimedia" => array:1 [
      0 => array:8 [
        "identificador" => "tbl0005"
        "etiqueta" => "Tabla 1"
        "tipo" => "MULTIMEDIATABLA"
        "mostrarFloat" => true
        "mostrarDisplay" => false
        "detalles" => array:1 [
          0 => array:3 [
            "identificador" => "at1"
            "detalle" => "Tabla "
            "rol" => "short"
          ]
        ]
        "tabla" => array:2 [
          "leyenda" => "<p id="spar0010" class="elsevierStyleSimplePara elsevierViewall">CAC&#58; cociente alb&#250;mina&#47;creatinina&#59; CKD-EPI&#58; Chronic Kidney Disease Epidemiology Collaboration&#59; ClCr&#58; aclaramiento de Cr en orina 24<span class="elsevierStyleHsp" style=""></span>h&#59; GID&#58; ganancia de peso interdial&#237;tica&#59; Hb&#58; hemoglobina&#59; Hb1Ac&#58; hemoglobina glicada&#59; HD&#58; hemodi&#225;lisis&#59; IFG&#58; &#237;ndice de filtrado glomerular&#59; K<span class="elsevierStyleSup">&#43;</span>&#58; potasio plasm&#225;tico&#59; KrU&#58; aclaramiento renal urea residual&#59; KT&#58; eficacia de tratamiento dial&#237;tico&#59; NA&#58; no asignado&#59; Na<span class="elsevierStyleSup">&#43;</span>&#58; sodio plasm&#225;tico&#59; PTH&#58; paratohomorna&#59; SADS&#58; escala de gravedad de la enfermedad evaluada por el paciente&#59; stdKt&#47;V normalizado S&#46;C&#58; Kt&#47;V est&#225;ndar normalizado a superficie corporal&#59; VI-HDFOL&#58; volumen de infusi&#243;n en hemodiafiltraci&#243;n en l&#237;nea&#59; VS&#58; volumen de sangre dializada&#59; WI-NRS&#58; escala num&#233;rica de clasificaci&#243;n de intensidad del picor&#46;</p>"
          "tablatextoimagen" => array:2 [
            0 => array:2 [
              "tabla" => array:1 [
                0 => """
                  <table border="0" frame="\n
                  \t\t\t\t\tvoid\n
                  \t\t\t\t" class=""><thead title="thead"><tr title="table-row"><th class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-head\n
                  \t\t\t\t  " align="" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t" scope="col" style="border-bottom: 2px solid black">&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t\t\t</th><th class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-head\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t" scope="col" style="border-bottom: 2px solid black">Inicio de hemodi&#225;lisis&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t\t\t</th><th class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-head\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t" scope="col" style="border-bottom: 2px solid black">Basal&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t\t\t</th><th class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-head\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t" scope="col" style="border-bottom: 2px solid black">Semana 4&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t\t\t</th><th class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-head\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t" scope="col" style="border-bottom: 2px solid black">Semana 8&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t\t\t</th><th class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-head\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t" scope="col" style="border-bottom: 2px solid black">Semana 12&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t\t\t</th></tr></thead><tbody title="tbody"><tr title="table-row"><td class="td-with-role" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t ; entry_with_role_rowhead " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">Hb &#40;g&#47;dl&#41;&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">11&#44;5&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">12&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">11&#44;5&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">11&#44;2&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">11&#44;3&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td></tr><tr title="table-row"><td class="td-with-role" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t ; entry_with_role_rowhead " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">Na<span class="elsevierStyleSup">&#43;</span> &#40;mmol&#47;l&#41;&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">139&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">139&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">136&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">137&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">140&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td></tr><tr title="table-row"><td class="td-with-role" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t ; entry_with_role_rowhead " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">K<span class="elsevierStyleSup">&#43;</span> &#40;mmol&#47;l&#41;&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">5&#44;9&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">5&#44;2&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">4&#44;9&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">4&#44;8&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">4&#44;7&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td></tr><tr title="table-row"><td class="td-with-role" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t ; entry_with_role_rowhead " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">&#193;cido &#250;rico &#40;mg&#47;dl&#41;&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">8&#44;8&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">7&#44;8&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">7&#44;4&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">7&#44;2&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">6&#44;8&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td></tr><tr title="table-row"><td class="td-with-role" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t ; entry_with_role_rowhead " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">Alb&#250;mina s&#233;rica &#40;mg&#47;dL&#41;&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">2&#44;8&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">3&#44;2&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">3&#44;2&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">3&#44;3&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">3&#44;3&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td></tr><tr title="table-row"><td class="td-with-role" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t ; entry_with_role_rowhead " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">Glucosa s&#233;rica &#40;mg&#47;dL&#41;&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">148&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">154&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">154&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">150&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">157&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td></tr><tr title="table-row"><td class="td-with-role" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t ; entry_with_role_rowhead " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">HbA1c &#40;&#37;&#41;&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">6&#44;5&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">6&#44;2&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">NA&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">NA&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">6&#44;0&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td></tr><tr title="table-row"><td class="td-with-role" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t ; entry_with_role_rowhead " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">Peso &#40;Kg&#41;&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">70&#44;5&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">69&#44;5&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">68&#44;4&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">67&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">67&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td></tr><tr title="table-row"><td class="td-with-role" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t ; entry_with_role_rowhead " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">F&#243;sforo &#40;mg&#47;dl&#41;&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">5&#44;7&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">4&#44;9&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">4&#44;5&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">4&#44;5&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">4&#44;7&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td></tr><tr title="table-row"><td class="td-with-role" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t ; entry_with_role_rowhead " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">Calcio &#40;mg&#47;dl&#41;&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">9&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">8&#44;9&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">8&#44;9&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">8&#44;7&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">8&#44;8&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td></tr><tr title="table-row"><td class="td-with-role" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t ; entry_with_role_rowhead " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">PTH &#40;pg&#47;ml&#41;&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">189&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">180&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">210&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">212&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">288&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td></tr><tr title="table-row"><td class="td-with-role" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t ; entry_with_role_rowhead " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">25-Hidroxi-vitamina D &#40;ng&#47;ml&#41;&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">17&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">14&#44;5&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">20&#44;5&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">26&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">28&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td></tr><tr title="table-row"><td class="td-with-role" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t ; entry_with_role_rowhead " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">Bilirrubina directa &#40;mg&#47;dl&#41;&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">0&#44;8&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">0&#44;9&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">1&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">0&#44;9&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">0&#44;8&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td></tr><tr title="table-row"><td class="td-with-role" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t ; entry_with_role_rowhead " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">WI-NRS&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">8&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">8&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">7&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">6&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">4&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td></tr></tbody></table>
                  """
              ]
              "imagenFichero" => array:1 [
                0 => "xTab3525174.png"
              ]
            ]
            1 => array:2 [
              "tabla" => array:1 [
                0 => """
                  <table border="0" frame="\n
                  \t\t\t\t\tvoid\n
                  \t\t\t\t" class=""><thead title="thead"><tr title="table-row"><th class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-head\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t" scope="col" style="border-bottom: 2px solid black">SADS&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t\t\t</th><th class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-head\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t" scope="col" style="border-bottom: 2px solid black">Moderado&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t\t\t</th><th class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-head\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t" scope="col" style="border-bottom: 2px solid black">Moderado&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t\t\t</th><th class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-head\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t" scope="col" style="border-bottom: 2px solid black">Moderado&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t\t\t</th><th class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-head\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t" scope="col" style="border-bottom: 2px solid black">Leve&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t\t\t</th><th class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-head\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t" scope="col" style="border-bottom: 2px solid black">Leve&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t\t\t</th></tr></thead><tbody title="tbody"><tr title="table-row"><td class="td-with-role" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t ; entry_with_role_rowhead " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">Creatinina s&#233;rica &#40;mg&#47;dl&#41;&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">4&#44;5&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">4&#44;35&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">4&#44;21&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">4&#44;06&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">4&#44;5&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td></tr><tr title="table-row"><td class="td-with-role" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t ; entry_with_role_rowhead " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">Urea s&#233;rica &#40;mg&#47;dl&#41;&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">121&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">128&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">123&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">129&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">126&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td></tr><tr title="table-row"><td class="td-with-role" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t ; entry_with_role_rowhead " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">CKD-EPI &#40;ml&#47;min&#41;&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">10&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">11&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">11&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">12&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">10&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td></tr><tr title="table-row"><td class="td-with-role" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t ; entry_with_role_rowhead " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">Diuresis residual &#40;ml&#47;24horas&#41;&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">1900&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">1800&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">2200&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">2500&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">2200&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td></tr><tr title="table-row"><td class="td-with-role" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t ; entry_with_role_rowhead " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">KrU &#40;ml&#47;min&#41;&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">4&#44;7&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">6&#44;2&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">6&#44;3&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">6&#44;5&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">6&#44;3&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td></tr><tr title="table-row"><td class="td-with-role" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t ; entry_with_role_rowhead " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">ClCr &#40;ml&#47;min&#47;1&#44;73m<span class="elsevierStyleSup">2</span>&#41;&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">16&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">16&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">17&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">20&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">19&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td></tr><tr title="table-row"><td class="td-with-role" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t ; entry_with_role_rowhead " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">IFG &#40;ml&#47;min&#47;1&#44;73m<span class="elsevierStyleSup">2</span>&#41;&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">10&#44;3&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">10&#44;3&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">10&#44;75&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">12&#44;75&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">11&#44;75&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td></tr><tr title="table-row"><td class="td-with-role" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t ; entry_with_role_rowhead " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">Bicarbonato &#40;mmol&#47;l&#41;&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">15&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">18&#44;8&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">20&#44;3&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">24&#44;3&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">20&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td></tr><tr title="table-row"><td class="td-with-role" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t ; entry_with_role_rowhead " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">CAC &#40;mg&#47;g&#41;&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">3300&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">3300&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">3100&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">2800&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">2300&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td></tr><tr title="table-row"><td class="td-with-role" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t ; entry_with_role_rowhead " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">VS &#40;L&#41;&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">NA&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">80&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">82&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">85&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">86&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td></tr><tr title="table-row"><td class="td-with-role" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t ; entry_with_role_rowhead " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">VI-HDFOL &#40;L&#41;&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">NA&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">24&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">26&#44;4&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">26&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">25&#44;3&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td></tr><tr title="table-row"><td class="td-with-role" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t ; entry_with_role_rowhead " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">Kt&#47;v &#40;L&#41;&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">NA&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">1&#44;45&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">1&#44;55&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">1&#44;55&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">1&#44;55&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td></tr><tr title="table-row"><td class="td-with-role" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t ; entry_with_role_rowhead " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">stdKt&#47;V normalizado SC &#40;L&#41;&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">NA&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">5&#44;24&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">5&#44;49&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">5&#44;87&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">5&#44;48&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td></tr><tr title="table-row"><td class="td-with-role" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t ; entry_with_role_rowhead " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">Casino EKRU &#40;ml&#47;min&#41;&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">NA&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">18&#44;1&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">18&#44;6&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">19&#44;4&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">18&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td></tr><tr title="table-row"><td class="td-with-role" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t ; entry_with_role_rowhead " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">KT &#40;L&#41;&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">NA&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">53&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">56&#44;7&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">54&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">56&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td></tr><tr title="table-row"><td class="td-with-role" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t ; entry_with_role_rowhead " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">GID &#40;kg&#41;&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">NA&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">1&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">1&#44;2&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">0&#44;9&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td><td class="td" title="\n
                  \t\t\t\t\ttable-entry\n
                  \t\t\t\t  " align="left" valign="\n
                  \t\t\t\t\ttop\n
                  \t\t\t\t">0&#44;8&nbsp;\t\t\t\t\t\t\n
                  \t\t\t\t</td></tr></tbody></table>
                  """
              ]
              "imagenFichero" => array:1 [
                0 => "xTab3525175.png"
              ]
            ]
          ]
        ]
        "descripcion" => array:1 [
          "es" => "<p id="spar0005" class="elsevierStyleSimplePara elsevierViewall">&#46; Control evolutivo anal&#237;tico&#44; par&#225;metros de hemodi&#225;lisis y escalas de valoraci&#243;n del prurito</p>"
        ]
      ]
    ]
    "bibliografia" => array:2 [
      "titulo" => "Bibliograf&#237;a"
      "seccion" => array:1 [
        0 => array:2 [
          "identificador" => "bibs0015"
          "bibliografiaReferencia" => array:12 [
            0 => array:3 [
              "identificador" => "bib0065"
              "etiqueta" => "1"
              "referencia" => array:1 [
                0 => array:2 [
                  "contribucion" => array:1 [
                    0 => array:2 [
                      "titulo" => "Pruritus in dialysis patients&#46; Review and new perspectives"
                      "autores" => array:1 [
                        0 => array:2 [
                          "etal" => true
                          "autores" => array:6 [
                            0 => "C&#46; Santos-Alonso"
                            1 => "M&#46; Maldonado Mart&#237;n"
                            2 => "R&#46; S&#225;nchez Villanueva"
                            3 => "L&#46; &#193;lvarez Garc&#237;a"
                            4 => "M&#46;A&#46; Vaca Gallardo"
                            5 => "M&#46;A&#46; Bajo Rubio"
                          ]
                        ]
                      ]
                    ]
                  ]
                  "host" => array:1 [
                    0 => array:2 [
                      "doi" => "10.1016/j.nefroe.2022.02.004"
                      "Revista" => array:6 [
                        "tituloSerie" => "Nefrologia &#91;Internet&#93;&#46;"
                        "fecha" => "2022 Jan 1"
                        "volumen" => "42"
                        "paginaInicial" => "15"
                        "paginaFinal" => "21"
                        "link" => array:1 [
                          0 => array:2 [
                            "url" => "https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/36153894"
                            "web" => "Medline"
                          ]
                        ]
                      ]
                    ]
                  ]
                ]
              ]
            ]
            1 => array:3 [
              "identificador" => "bib0070"
              "etiqueta" => "2"
              "referencia" => array:1 [
                0 => array:1 [
                  "referenciaCompleta" => "Kapruvia &#124; European Medicines Agency &#91;Internet&#93;&#46; &#91;consultado 16 Jun 2023&#93;&#46; Disponible en&#58; <a target="_blank" href="https://www.ema.europa.eu/en/medicines/human/EPAR/kapruvia">https&#58;&#47;&#47;www&#46;ema&#46;europa&#46;eu&#47;en&#47;medicines&#47;human&#47;EPAR&#47;kapruvia</a>&#46;"
                ]
              ]
            ]
            2 => array:3 [
              "identificador" => "bib0075"
              "etiqueta" => "3"
              "referencia" => array:1 [
                0 => array:2 [
                  "contribucion" => array:1 [
                    0 => array:2 [
                      "titulo" => "A longitudinal study of uremic pruritus in hemodialysis patients"
                      "autores" => array:1 [
                        0 => array:2 [
                          "etal" => true
                          "autores" => array:6 [
                            0 => "V&#46;S&#46; Mathur"
                            1 => "J&#46; Lindberg"
                            2 => "M&#46; Germain"
                            3 => "G&#46; Block"
                            4 => "J&#46; Tumlin"
                            5 => "M&#46; Smith"
                          ]
                        ]
                      ]
                    ]
                  ]
                  "host" => array:1 [
                    0 => array:2 [
                      "doi" => "10.2215/CJN.00100110"
                      "Revista" => array:6 [
                        "tituloSerie" => "Clin J Am Soc Nephrol &#91;Internet&#93;&#46;"
                        "fecha" => "2010 Aug 1"
                        "volumen" => "5"
                        "paginaInicial" => "1410"
                        "paginaFinal" => "1419"
                        "link" => array:1 [
                          0 => array:2 [
                            "url" => "https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/20558560"
                            "web" => "Medline"
                          ]
                        ]
                      ]
                    ]
                  ]
                ]
              ]
            ]
            3 => array:3 [
              "identificador" => "bib0080"
              "etiqueta" => "4"
              "referencia" => array:1 [
                0 => array:2 [
                  "contribucion" => array:1 [
                    0 => array:2 [
                      "titulo" => "Uremic Pruritus&#44; Dialysis Adequacy&#44; and Metabolic Profiles in Hemodialysis Patients&#58; A Prospective 5-Year Cohort Study"
                      "autores" => array:1 [
                        0 => array:2 [
                          "etal" => true
                          "autores" => array:6 [
                            0 => "M&#46;J&#46; Ko"
                            1 => "H&#46;Y&#46; Wu"
                            2 => "H&#46;Y&#46; Chen"
                            3 => "Y&#46;L&#46; Chiu"
                            4 => "S&#46;P&#46; Hsu"
                            5 => "M&#46;F&#46; Pai"
                          ]
                        ]
                      ]
                    ]
                  ]
                  "host" => array:1 [
                    0 => array:1 [
                      "Revista" => array:4 [
                        "tituloSerie" => "PLoS One &#91;Internet&#93;&#46;"
                        "fecha" => "2013"
                        "volumen" => "8"
                        "numero" => "8&#46;"
                      ]
                    ]
                  ]
                ]
              ]
            ]
            4 => array:3 [
              "identificador" => "bib0085"
              "etiqueta" => "5"
              "referencia" => array:1 [
                0 => array:2 [
                  "contribucion" => array:1 [
                    0 => array:2 [
                      "titulo" => "A Comparison of Uremic Pruritus in Patients Receiving Peritoneal Dialysis and Hemodialysis"
                      "autores" => array:1 [
                        0 => array:2 [
                          "etal" => true
                          "autores" => array:6 [
                            0 => "H&#46;Y&#46; Wu"
                            1 => "Y&#46; Sen Peng"
                            2 => "H&#46;Y&#46; Chen"
                            3 => "W&#46;C&#46; Tsai"
                            4 => "J&#46;Y&#46; Yang"
                            5 => "S&#46;P&#46; Hsu"
                          ]
                        ]
                      ]
                    ]
                  ]
                  "host" => array:1 [
                    0 => array:1 [
                      "Revista" => array:4 [
                        "tituloSerie" => "Medicine &#91;Internet&#93;&#46;"
                        "fecha" => "2016"
                        "volumen" => "95"
                        "numero" => "9&#46;"
                      ]
                    ]
                  ]
                ]
              ]
            ]
            5 => array:3 [
              "identificador" => "bib0090"
              "etiqueta" => "6"
              "referencia" => array:1 [
                0 => array:2 [
                  "contribucion" => array:1 [
                    0 => array:2 [
                      "titulo" => "Comparison of uremic pruritus between patients undergoing hemodialysis and peritoneal dialysis"
                      "autores" => array:1 [
                        0 => array:2 [
                          "etal" => true
                          "autores" => array:6 [
                            0 => "J&#46;W&#46; Min"
                            1 => "S&#46;H&#46; Kim"
                            2 => "Y&#46;O&#46; Kim"
                            3 => "D&#46;C&#46; Jin"
                            4 => "H&#46;C&#46; Song"
                            5 => "E&#46;J&#46; Choi"
                          ]
                        ]
                      ]
                    ]
                  ]
                  "host" => array:1 [
                    0 => array:2 [
                      "doi" => "10.1016/j.krcp.2016.02.002"
                      "Revista" => array:5 [
                        "tituloSerie" => "Kidney Res Clin Pract &#91;Internet&#93;&#46;"
                        "fecha" => "2016"
                        "volumen" => "35"
                        "paginaInicial" => "107"
                        "link" => array:1 [
                          0 => array:2 [
                            "url" => "https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/27366666"
                            "web" => "Medline"
                          ]
                        ]
                      ]
                    ]
                  ]
                ]
              ]
            ]
            6 => array:3 [
              "identificador" => "bib0095"
              "etiqueta" => "7"
              "referencia" => array:1 [
                0 => array:2 [
                  "contribucion" => array:1 [
                    0 => array:2 [
                      "titulo" => "Etiopatogenia del prurito asociado a la enfermedad renal cr&#243;nica&#58; recomponiendo las piezas del puzle"
                      "autores" => array:1 [
                        0 => array:2 [
                          "etal" => true
                          "autores" => array:6 [
                            0 => "P&#46; Molina"
                            1 => "R&#46; Ojeda"
                            2 => "A&#46; Blanco"
                            3 => "G&#46; Alcalde"
                            4 => "M&#46; Prieto-Velasco"
                            5 => "N&#46; Arest&#233;"
                          ]
                        ]
                      ]
                    ]
                  ]
                  "host" => array:1 [
                    0 => array:2 [
                      "doi" => "10.1016/j.nefroe.2023.03.015"
                      "Revista" => array:6 [
                        "tituloSerie" => "Nefrolog&#237;a &#91;Internet&#93;&#46;"
                        "fecha" => "2023"
                        "volumen" => "43"
                        "paginaInicial" => "48"
                        "paginaFinal" => "62"
                        "link" => array:1 [
                          0 => array:2 [
                            "url" => "https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/37173258"
                            "web" => "Medline"
                          ]
                        ]
                      ]
                    ]
                  ]
                ]
              ]
            ]
            7 => array:3 [
              "identificador" => "bib0100"
              "etiqueta" => "8"
              "referencia" => array:1 [
                0 => array:2 [
                  "contribucion" => array:1 [
                    0 => array:2 [
                      "titulo" => "A Phase 3 Trial of Difelikefalin in Hemodialysis Patients with Pruritus"
                      "autores" => array:1 [
                        0 => array:2 [
                          "etal" => false
                          "autores" => array:5 [
                            0 => "S&#46; Fishbane"
                            1 => "A&#46; Jamal"
                            2 => "C&#46; Munera"
                            3 => "W&#46; Wen"
                            4 => "F&#46; Menzaghi"
                          ]
                        ]
                      ]
                    ]
                  ]
                  "host" => array:1 [
                    0 => array:2 [
                      "doi" => "10.1056/NEJMoa1912770"
                      "Revista" => array:6 [
                        "tituloSerie" => "N Engl J Med &#91;Internet&#93;&#46;"
                        "fecha" => "2020"
                        "volumen" => "382"
                        "paginaInicial" => "222"
                        "paginaFinal" => "232"
                        "link" => array:1 [
                          0 => array:2 [
                            "url" => "https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/31702883"
                            "web" => "Medline"
                          ]
                        ]
                      ]
                    ]
                  ]
                ]
              ]
            ]
            8 => array:3 [
              "identificador" => "bib0105"
              "etiqueta" => "9"
              "referencia" => array:1 [
                0 => array:2 [
                  "contribucion" => array:1 [
                    0 => array:2 [
                      "titulo" => "Justificaci&#243;n y dise&#241;o de DiPPI&#58; un ensayo controlado aleatorizado para evaluar la seguridad y la efectividad de la hemodi&#225;lisis progresiva en pacientes incidentes"
                      "autores" => array:1 [
                        0 => array:2 [
                          "etal" => true
                          "autores" => array:6 [
                            0 => "M&#46;A&#46; Su&#225;rez"
                            1 => "E&#46; Garc&#237;a-Cabrera"
                            2 => "A&#46; Gasc&#243;n"
                            3 => "F&#46; L&#243;pez"
                            4 => "E&#46; Torregrosa"
                            5 => "G&#46;E&#46; Garc&#237;a"
                          ]
                        ]
                      ]
                    ]
                  ]
                  "host" => array:1 [
                    0 => array:2 [
                      "doi" => "10.1016/j.nefro.2018.07.010"
                      "Revista" => array:6 [
                        "tituloSerie" => "Nefrolog&#237;a&#46;"
                        "fecha" => "2018"
                        "volumen" => "38"
                        "paginaInicial" => "630"
                        "paginaFinal" => "638"
                        "link" => array:1 [
                          0 => array:2 [
                            "url" => "https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/30344012"
                            "web" => "Medline"
                          ]
                        ]
                      ]
                    ]
                  ]
                ]
              ]
            ]
            9 => array:3 [
              "identificador" => "bib0110"
              "etiqueta" => "10"
              "referencia" => array:1 [
                0 => array:2 [
                  "contribucion" => array:1 [
                    0 => array:2 [
                      "titulo" => "KDOQI Clinical Practice Guideline for Hemodialysis Adequacy&#58; 2015 Update"
                      "autores" => array:1 [
                        0 => array:2 [
                          "etal" => true
                          "autores" => array:6 [
                            0 => "M&#46; Rocco"
                            1 => "J&#46;T&#46; Daugirdas"
                            2 => "T&#46;A&#46; Depner"
                            3 => "J&#46; Inrig"
                            4 => "R&#46; Mehrotra"
                            5 => "M&#46;V&#46; Rocco"
                          ]
                        ]
                      ]
                    ]
                  ]
                  "host" => array:1 [
                    0 => array:2 [
                      "doi" => "10.1053/j.ajkd.2015.07.015"
                      "Revista" => array:6 [
                        "tituloSerie" => "American Journal of Kidney Diseases &#91;Internet&#93;&#46;"
                        "fecha" => "2015"
                        "volumen" => "66"
                        "paginaInicial" => "884"
                        "paginaFinal" => "930"
                        "link" => array:1 [
                          0 => array:2 [
                            "url" => "https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/26498416"
                            "web" => "Medline"
                          ]
                        ]
                      ]
                    ]
                  ]
                ]
              ]
            ]
            10 => array:3 [
              "identificador" => "bib0115"
              "etiqueta" => "11"
              "referencia" => array:1 [
                0 => array:2 [
                  "contribucion" => array:1 [
                    0 => array:2 [
                      "titulo" => "Documento de informaci&#243;n y consenso para el manejo diagn&#243;stico y terap&#233;utico del prurito asociado a la enfermedad renal cr&#243;nica en pacientes en hemodi&#225;lisis en Espa&#241;a"
                      "autores" => array:1 [
                        0 => array:2 [
                          "etal" => false
                          "autores" => array:5 [
                            0 => "J&#46;M&#46; Buades"
                            1 => "I&#46; Figueras-Nart"
                            2 => "M&#46; Goicoechea"
                            3 => "R&#46;J&#46; S&#225;nchez Villanueva"
                            4 => "E&#46; Serra-Baldrich"
                          ]
                        ]
                      ]
                    ]
                  ]
                  "host" => array:1 [
                    0 => array:1 [
                      "Revista" => array:2 [
                        "tituloSerie" => "Nefrolog&#237;a &#91;Internet&#93;&#46;"
                        "fecha" => "2023"
                      ]
                    ]
                  ]
                ]
              ]
            ]
            11 => array:3 [
              "identificador" => "bib0120"
              "etiqueta" => "12"
              "referencia" => array:1 [
                0 => array:2 [
                  "contribucion" => array:1 [
                    0 => array:2 [
                      "titulo" => "Impact of incremental initiation of haemodialysis on mortality&#58; a systematic review and meta-analysis"
                      "autores" => array:1 [
                        0 => array:2 [
                          "etal" => false
                          "autores" => array:4 [
                            0 => "E&#46; Caton"
                            1 => "S&#46; Sharma"
                            2 => "E&#46; Vilar"
                            3 => "K&#46; Farrington"
                          ]
                        ]
                      ]
                    ]
                  ]
                  "host" => array:1 [
                    0 => array:2 [
                      "doi" => "10.1093/ndt/gfac274"
                      "Revista" => array:6 [
                        "tituloSerie" => "Nephrol Dial Transplant &#91;Internet&#93;&#46;"
                        "fecha" => "2023 Feb 1"
                        "volumen" => "38"
                        "paginaInicial" => "435"
                        "paginaFinal" => "446"
                        "link" => array:1 [
                          0 => array:2 [
                            "url" => "https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/36130107"
                            "web" => "Medline"
                          ]
                        ]
                      ]
                    ]
                  ]
                ]
              ]
            ]
          ]
        ]
      ]
    ]
  ]
  "idiomaDefecto" => "es"
  "url" => "/02116995/0000004400000003/v1_202405030445/S021169952300108X/v1_202405030445/es/main.assets"
  "Apartado" => array:4 [
    "identificador" => "48186"
    "tipo" => "SECCION"
    "en" => array:2 [
      "titulo" => "Cartas al Director"
      "idiomaDefecto" => true
    ]
    "idiomaDefecto" => "en"
  ]
  "PDF" => "https://static.elsevier.es/multimedia/02116995/0000004400000003/v1_202405030445/S021169952300108X/v1_202405030445/es/main.pdf?idApp=UINPBA000064&text.app=https://revistanefrologia.com/"
  "EPUB" => "https://multimedia.elsevier.es/PublicationsMultimediaV1/item/epub/S021169952300108X?idApp=UINPBA000064"
]
Compartir
Información de la revista
Vol. 44. Núm. 3.mayo - junio 2024
Páginas 313-458
Vol. 44. Núm. 3.mayo - junio 2024
Páginas 313-458
Carta al Director
Acceso a texto completo
Manejo del prurito refractario con difelikefalina en un paciente en hemodiálisis incremental de un día a la semana. ¿Es seguro y eficaz?
Management of refractory pruritus with difelikefalin in a patient on incremental hemodialysis one day a week: Is it safe and effective?
Visitas
2570
José C. de la Flora,
Autor para correspondencia
josedelaflor81@yahoo.com
jflomer@mde.es

Autor para correspondencia.
, Leonidas Cruzadob, Javier Deirac, Francisco Valgad, Beatriz Sualdeaa, Rocío Zamorae, Miguel Rodelesa
a Servicio de Nefrología, Hospital Central de la Defensa Gómez Ulla, Madrid, España
b Servicio de Nefrología, Hospital General de Elche, Alicante, España
c Servicio de Nefrología, Hospital San Pedro de Alcántara, Cáceres, España
d Servicio de Nefrología, Hospital Universitario Dr. Negrín, Las Palmas de Gran Canarias, España
e Servicio de Nefrología, Hospital Universitario General Villalba, Madrid, España
Este artículo ha recibido
Información del artículo
Texto completo
Bibliografía
Descargar PDF
Estadísticas
Tablas (1)
Tabla 1. . Control evolutivo analítico, parámetros de hemodiálisis y escalas de valoración del prurito
Texto completo
Sr. Director,

El prurito urémico (PU) es uno de los síntomas que más afectan la calidad de vida de la población en hemodiálisis (HD). A pesar de su alta prevalencia (30-70%), no está tratada adecuadamente1. La difelikefalina (DFK) es un agonista periférico de los receptores opioides kappa aprobada recientemente para el tratamiento del PU2. Sin embargo, su experiencia en hemodiálisis incremental (HDi) es escasa.

Presentamos a una mujer de 62 años con nefrectomía derecha por hidronefrosis grave secundaria a litiasis, hipertensión arterial y diabetes mellitus tipo 2. Inicia HD por mal control tensional, hiperpotasemia, clínica urémica y prurito generalizado, con una sesión/semanal de 240 min y dializador de triacetato de celulosa asimétrico-1,9m2(ATA®). Al inicio de la HDi presenta un aclaramiento de creatinina (ClCr), urea (KrU) medido mediante orina de 24 h y diuresis residual de 16; 4,70ml/min/1,73 m2 y 1900ml respectivamente.

Debido a persistencia del prurito, se descartaron causas dermatológicas, hematológicas, hepática/biliar, neurológica, psiquiátricas y farmacológicas. La paciente mantenía Kt/V estándar ajustado a superficie corporal mayores de 2,3 volúmenes semanales, alto volumen convectivo y diuresis residual con KrU >4ml/min, por lo que se consideró justificado no aumentar la dosis de diálisis (tabla 1). El tratamiento inicial con hidratantes, emolientes dérmicos, gabapentina y mirtazapina no tuvieron resultado. La gravedad del prurito y el impacto en la calidad de vida fueron evaluados mediante los cuestionarios WIN-RS y SADS3, presentando 8 puntos y grado moderado, respectivamente. Ante la persistencia de la sintomatología, se solicitó DFK iv. (0,5μg/kg/pos-HD semanal) mediante el Programa de Acceso Temprano. A las 12 semanas de tratamiento se redujo hasta los 4 puntos y grado leve del prurito en la escala WIN-RS y SADS, respectivamente (tabla 1). La paciente no presentó efectos adversos con este fármaco durante su seguimiento.

Tabla 1.

. Control evolutivo analítico, parámetros de hemodiálisis y escalas de valoración del prurito

  Inicio de hemodiálisis  Basal  Semana 4  Semana 8  Semana 12 
Hb (g/dl)  11,5  12  11,5  11,2  11,3 
Na+ (mmol/l)  139  139  136  137  140 
K+ (mmol/l)  5,9  5,2  4,9  4,8  4,7 
Ácido úrico (mg/dl)  8,8  7,8  7,4  7,2  6,8 
Albúmina sérica (mg/dL)  2,8  3,2  3,2  3,3  3,3 
Glucosa sérica (mg/dL)  148  154  154  150  157 
HbA1c (%)  6,5  6,2  NA  NA  6,0 
Peso (Kg)  70,5  69,5  68,4  67  67 
Fósforo (mg/dl)  5,7  4,9  4,5  4,5  4,7 
Calcio (mg/dl)  8,9  8,9  8,7  8,8 
PTH (pg/ml)  189  180  210  212  288 
25-Hidroxi-vitamina D (ng/ml)  17  14,5  20,5  26  28 
Bilirrubina directa (mg/dl)  0,8  0,9  0,9  0,8 
WI-NRS 
SADS  Moderado  Moderado  Moderado  Leve  Leve 
Creatinina sérica (mg/dl)  4,5  4,35  4,21  4,06  4,5 
Urea sérica (mg/dl)  121  128  123  129  126 
CKD-EPI (ml/min)  10  11  11  12  10 
Diuresis residual (ml/24horas)  1900  1800  2200  2500  2200 
KrU (ml/min)  4,7  6,2  6,3  6,5  6,3 
ClCr (ml/min/1,73m216  16  17  20  19 
IFG (ml/min/1,73m210,3  10,3  10,75  12,75  11,75 
Bicarbonato (mmol/l)  15  18,8  20,3  24,3  20 
CAC (mg/g)  3300  3300  3100  2800  2300 
VS (L)  NA  80  82  85  86 
VI-HDFOL (L)  NA  24  26,4  26  25,3 
Kt/v (L)  NA  1,45  1,55  1,55  1,55 
stdKt/V normalizado SC (L)  NA  5,24  5,49  5,87  5,48 
Casino EKRU (ml/min)  NA  18,1  18,6  19,4  18 
KT (L)  NA  53  56,7  54  56 
GID (kg)  NA  1,2  0,9  0,8 

CAC: cociente albúmina/creatinina; CKD-EPI: Chronic Kidney Disease Epidemiology Collaboration; ClCr: aclaramiento de Cr en orina 24h; GID: ganancia de peso interdialítica; Hb: hemoglobina; Hb1Ac: hemoglobina glicada; HD: hemodiálisis; IFG: índice de filtrado glomerular; K+: potasio plasmático; KrU: aclaramiento renal urea residual; KT: eficacia de tratamiento dialítico; NA: no asignado; Na+: sodio plasmático; PTH: paratohomorna; SADS: escala de gravedad de la enfermedad evaluada por el paciente; stdKt/V normalizado S.C: Kt/V estándar normalizado a superficie corporal; VI-HDFOL: volumen de infusión en hemodiafiltración en línea; VS: volumen de sangre dializada; WI-NRS: escala numérica de clasificación de intensidad del picor.

El manejo del PU sigue siendo complejo por su origen multifactorial. Tras descartar causas secundarias del mismo, se han planteado diferentes tratamientos farmacológicos tópicos y sistémicos, siendo la gabapentina el único fármaco con efecto probado sobre el PU1. Además, se ha asociado clásicamente a la diálisis de bajo flujo y los niveles de Kt/V <1,5 L4. Existía la hipótesis que aquellos pacientes que mantenían función renal residual en diálisis peritoneal se asociaba a menor incidencia de PU debido a la eliminación de moléculas de mayor tamaño5, pero estudios recientes no encuentran relación sobre ello6. Por otro lado, dentro de las técnicas de HD, la HD de alto flujo, la hemodiafiltración en línea o técnica de HD adsortiva, se asocian con mejoría de la clínica del PU7. Considerando que estas técnicas, mejoran la depuración de toxinas urémicas y del estado inflamatorio. Sin embargo, actualmente, ninguno de los tratamientos dialíticos ha demostrado ser eficaz para evitar el PU. Solo el trasplante renal mejora significativamente la sintomatología del PU7.

En un reciente ensayo clínico, 378 pacientes en HD con un prurito moderado-grave fueron aleatorizados 1:1 para recibir DFK y placebo, 3 veces a la semana pos-HD, durante 12 semanas. DFK demostró tener rápida eficacia con una reducción significativa del prurito en al menos 3 puntos en la escala WIN-RS del picor en comparación con placebo (51,9% vs. 30,9%), proporcionando una mejoría en la calidad de vida8. Sin embargo, estudios realizados en población en HD solo incluyen pacientes con la pauta convencional de 3 días a la semana, sin incluir a pacientes en HDi.

Nuestro caso describe por primera vez la eficacia y seguridad de la DFK en el manejo del prurito en una paciente en HDi con una sesión a la semana. En nuestro centro, en pacientes incidentes la frecuencia de dosis de HD se ajusta en función del KrU, siguiendo los criterios recogidos en el estudio DIPPI9 y las recomendaciones de la National Kidney Foundation-Kidney Disease Outcomes Quality Initiative (NKF-KDOQI) del 201510. Nuestro paciente, durante el seguimiento, mantuvo diuresis, ClCr y KrU sin cambios, con valores de eficacia de HD correcta, sin necesidad de aumentar la frecuencia de la dosis de diálisis. El nuevo documento de la Sociedad Española de Nefrología (SEN) del manejo del prurito en HD11, recomienda la prescripción de DKF para casos refractarios.

Según nuestra experiencia, en pacientes con adecuado aclaramiento renal y dialítico que presenten un prurito refractario, el uso de DFK es útil y seguro, evitando aumentar la dosis de diálisis. Con ello, preservamos la calidad de vida de los pacientes y reducimos el coste asociado a un mayor número de sesiones semanales12.

Responsabilidades éticas

El estudio cumplió con los principios enunciados en la declaración de Helsinki. Los autores declaran que cuenta con el consentimiento informado del sujeto estudiado, y respetan el derecho a la privacidad del paciente. Para esta investigación no se realizaron experimentos en seres humanos ni en animales.

Conflicto de intereses

El autor declara no tener ningún conflicto de intereses ni apoyo financiero.

Bibliografía
[1]
C. Santos-Alonso, M. Maldonado Martín, R. Sánchez Villanueva, L. Álvarez García, M.A. Vaca Gallardo, M.A. Bajo Rubio, et al.
Pruritus in dialysis patients. Review and new perspectives.
Nefrologia [Internet]., 42 (2022 Jan 1), pp. 15-21
[2]
Kapruvia | European Medicines Agency [Internet]. [consultado 16 Jun 2023]. Disponible en: https://www.ema.europa.eu/en/medicines/human/EPAR/kapruvia.
[3]
V.S. Mathur, J. Lindberg, M. Germain, G. Block, J. Tumlin, M. Smith, et al.
A longitudinal study of uremic pruritus in hemodialysis patients.
Clin J Am Soc Nephrol [Internet]., 5 (2010 Aug 1), pp. 1410-1419
[4]
M.J. Ko, H.Y. Wu, H.Y. Chen, Y.L. Chiu, S.P. Hsu, M.F. Pai, et al.
Uremic Pruritus, Dialysis Adequacy, and Metabolic Profiles in Hemodialysis Patients: A Prospective 5-Year Cohort Study.
PLoS One [Internet]., 8 (2013),
[5]
H.Y. Wu, Y. Sen Peng, H.Y. Chen, W.C. Tsai, J.Y. Yang, S.P. Hsu, et al.
A Comparison of Uremic Pruritus in Patients Receiving Peritoneal Dialysis and Hemodialysis.
Medicine [Internet]., 95 (2016),
[6]
J.W. Min, S.H. Kim, Y.O. Kim, D.C. Jin, H.C. Song, E.J. Choi, et al.
Comparison of uremic pruritus between patients undergoing hemodialysis and peritoneal dialysis.
Kidney Res Clin Pract [Internet]., 35 (2016), pp. 107
[7]
P. Molina, R. Ojeda, A. Blanco, G. Alcalde, M. Prieto-Velasco, N. Aresté, et al.
Etiopatogenia del prurito asociado a la enfermedad renal crónica: recomponiendo las piezas del puzle.
Nefrología [Internet]., 43 (2023), pp. 48-62
[8]
S. Fishbane, A. Jamal, C. Munera, W. Wen, F. Menzaghi.
A Phase 3 Trial of Difelikefalin in Hemodialysis Patients with Pruritus.
N Engl J Med [Internet]., 382 (2020), pp. 222-232
[9]
M.A. Suárez, E. García-Cabrera, A. Gascón, F. López, E. Torregrosa, G.E. García, et al.
Justificación y diseño de DiPPI: un ensayo controlado aleatorizado para evaluar la seguridad y la efectividad de la hemodiálisis progresiva en pacientes incidentes.
Nefrología., 38 (2018), pp. 630-638
[10]
M. Rocco, J.T. Daugirdas, T.A. Depner, J. Inrig, R. Mehrotra, M.V. Rocco, et al.
KDOQI Clinical Practice Guideline for Hemodialysis Adequacy: 2015 Update.
American Journal of Kidney Diseases [Internet]., 66 (2015), pp. 884-930
[11]
J.M. Buades, I. Figueras-Nart, M. Goicoechea, R.J. Sánchez Villanueva, E. Serra-Baldrich.
Documento de información y consenso para el manejo diagnóstico y terapéutico del prurito asociado a la enfermedad renal crónica en pacientes en hemodiálisis en España.
Nefrología [Internet]., (2023),
[12]
E. Caton, S. Sharma, E. Vilar, K. Farrington.
Impact of incremental initiation of haemodialysis on mortality: a systematic review and meta-analysis.
Nephrol Dial Transplant [Internet]., 38 (2023 Feb 1), pp. 435-446
Copyright © 2023. Sociedad Española de Nefrología
Descargar PDF
Idiomas
Nefrología
Opciones de artículo
Herramientas